Phạm Thùy Dung
Trường Tiểu học Trưng Trắc nằm bình yên trên con phố Hương Viên thuộc phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Một ngày chớm đông, khi hơi sương còn lành lạnh vấn vít những bước chân học trò đang tung tăng vào lớp, thủ thư Nguyễn Thị Hằng đã có mặt ở thư viện để bắt đầu ngày làm việc hứa hẹn nhiều bận rộn.
Cửa sổ mở ra, ánh sáng ùa vào căn phòng đánh thức ghế bàn còn ngái ngủ. Chị lau nhẹ từng mặt bàn, điểm một vòng các giá sách như là lời chào quen thuộc với những người bạn ngày nào cũng chạm mặt. Tôi hỏi chị: “Công việc cứ đều đều như vậy có nhàm chán lắm không ạ?” Không chút do dự, chị Hằng đáp: “Vui nữa là đằng khác, gần gũi với học sinh hàng ngày, thấy mình được trẻ ra cô ạ!”. Rồi chị dẫn tôi đi tham quan khắp lượt thư viện, sau đó tỉ mỉ chia sẻ với tôi về công tác nghiệp vụ cũng như những ý tưởng về nghề còn đang ấp ủ. Đôi lúc tôi được ngồi quan sát chị làm việc khá lâu khi các bạn học sinh vào mượn, đọc sách ngày càng nhiều. Hình dung trong tôi về thư viện dần trở nên rõ nét, với những điểm nhấn rất đang ghi lại cho bạn đọc cùng tham khảo.
Không gian lý tưởng, tài liệu dồi dào
Thư viện Tiểu học Trưng Trắc được tổ chức theo hình thức kho mở với hai phòng đọc dành cho giáo viên (25m2) và học sinh (75 m2). Nhà trường đã trang bị 15 giá sách cùng 05 tủ sách đủ sức chứa gần 9.000 cuốn sách hiện có tại thư viện. Sách được sắp xếp trên giá theo đúng chuẩn, giúp thủ thư dễ dàng kiểm soát và bạn đọc cũng không khó khăn để tìm được cuốn sách mình cần. Bàn đọc sách dành cho giáo viên có 04 chiếc (30 chỗ ngồi) và cho học sinh có 08 chiếc (60 chỗ ngồi) được sắp xếp ngay ngắn, khoa học. Theo quan điểm của chị Hằng, phòng đọc không chỉ đơn thuần là nơi đọc sách mà phải là không gian yên tĩnh thoáng mát, giúp bạn đọc thư giãn về tinh thần mới tiếp nhận được kiến thức một cách tốt nhất. Vì thế căn phòng với bảng biểu khô khan đã được người thủ thư yêu nghề trang trí cho thêm sắc mầu sống động, trở thành điểm đến vui thích mỗi ngày của giáo viên và học sinh. Báo cáo tổng kết cho thấy, số lượt độc giả đọc sách tại thư viện mỗi tháng là khoảng 3.400 lượt với số vòng quay của cuốn sách gần 3.700 cuốn. Hơn 2.700 sách giáo khoa và sách nghiệp cùng hơn 5.000 sách tham khảo đã giúp gần 70 cán bộ giáo viên và hơn 1700 học sinh của trường được thỏa sức tìm tòi, nghiên cứu để tiếp tục phát huy trí tuệ và sự sáng tạo. Kinh phí 3% trích trong tổng ngân sách của nhà trường dành để đầu tư trang thiết bị, bổ sung tài liệu mỗi năm được thư viện sử dụng hết sức thiết thực. Bên cạnh đó, công tác bảo quản cũng rất được cán bộ thư viện chú tâm để duy trì được tuổi thọ và chất lượng của các ấn phẩm. Sách báo, tạp chí, bản đồ, tranh ảnh giáo dục, băng đĩa giáo khoa được quản lý chặt chẽ, đóng thành tập, bọc và tu sửa thường xuyên để đảm bảo mỹ thuật và sử dụng được thuận tiện, lâu dài. Vậy nên, sách lâu năm thì không nhanh bị cũ mà sách mới vẫn đều đặn bổ sung, khiến kho sách thư viện trường ngày càng giàu có.
Nghiệp vụ quy củ, làm việc tận tâm
Một nguyên tắc luôn được thư viện quán triệt là áp dụng đúng quy trình nghiệp vụ trong tất cả các hoạt động. Thư viện luôn thực hiện nghiêm túc Quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Hướng dẫn công tác thư viện trường học của Sở Giáo dục – Đào tạo Hà Nội và Phòng Giáo dục – Đào tạo Quận. Tổ công tác thư viện (gồm 10 người) họp định kỳ hàng tháng, có biên bản họp với nội dung tổng kết hoạt động tháng trước, lên kế hoạch cho tháng sau và có phần nhận xét của Ban Giám hiệu ở phần cuối biên bản họp để hoạt động không mang màu sắc chủ quan, chiếu lệ. Thư viện cũng đề ra danh sách các việc cần làm trong mỗi tháng, như việc kiểm kê, bảo quản, bổ sung sách vào thời điểm nào, cụ thể ra sao. Cán bộ Thư viện cùng Tổ công tác thư viện phối hợp tổ chức đoàn thể trong trường để thực hiện tốt việc bổ sung sách báo, tuyên truyền giới thiệu sách; lấy ý kiến giáo viên về đầu báo tạp chí, sách tham khảo cần đặt rồi tiến hành đặt mua. Liên kết chặt chẽ với các tổ bộ môn và giáo viên chủ nhiệm phát sách cho các lớp đúng nhu cầu, đúng thời hạn. Đáng học hỏi là các văn bản sổ sách của thư viện luôn được ghi chép rõ ràng, khoa học để khi cần lấy số liệu hoặc kiểm tra, tổng kết các hoạt động thì cán bộ thư viện không phải mất nhiều thời gian tổng hợp mà số liệu rõ ràng chính xác. Việc chính yếu là tất cả các loại ấn phẩm đều được đăng ký, mô tả, phân loại, tổ chức mục lục, sắp xếp theo đúng thao tác nghiệp vụ. Vì thế, thư viện luôn tạo niềm tin cho bạn đọc về tính chuyên nghiệp, sự tận tâm trong thao tác nghiệp vụ cũng như thái độ phục vụ của mình.
Phong trào đa dạng, nội dung thiết thực
Bên cạnh công tác nghiệp vụ đúng quy trình, cán bộ thư viện còn rất linh động trong việc tổ chức các chương trình, phong trào bổ ích và lý thú cho học sinh. Trước hết là không thể thiếu các chương trình giới thiệu sách tổ chức mỗi tháng một lần. Theo đó, các cuốn sách hay về gương học tập, gương người tốt việc tốt, về hoài bão ước mơ tuổi trẻ… được thủ thư lựa chọn để giới thiệu cho học sinh tìm đọc. Vào các dịp kỷ niệm lớn của đất nước, sẽ có các buổi giới thiệu sách theo chủ điểm giúp học sinh hiểu hơn về ý nghĩa của những ngày lễ đó. Bên cạnh đó thư viện còn tổ chức ngày hội sách với những hoạt động sôi nổi như quyên góp sách tặng học sinh nghèo vùng sâu vùng xa, vẽ tranh theo sách, thi kể chuyện theo sách, hái hoa dân chủ… giúp học sinh nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của sách báo và thêm yêu việc đọc mỗi ngày. Ngoài ra, thư viện cũng luôn chú trọng tới việc tuyên dương các tập thể, cá nhân có ý thức, tích cực đọc sách và quyên góp sách để động viên các em phát huy hơn nữa những việc làm tốt của mình. Vào những ngày lễ 20/11, 8/3, 22/12…, thư viện cùng với các tổ chức đoàn đội luôn giữ vai trò tiên phong trong việc phát động, tiến hành các phong trào làm bích báo, vẽ tranh, trang trí sân trường, lớp học, thư viện để chào mừng sự kiện. Cán bộ thủ thư Nguyễn Thu Hằng tâm sự, người làm công tác thư viện nếu chỉ thụ động đợi bạn đọc, để sách chết hoặc áp đặt học sinh đọc sách theo cách khoán chỉ tiêu thì đã thật sự thất bại trong sự nghiệp của mình. Vai trò thực sự của người làm công tác thư viện là cầu nối đưa sách đến gần bạn đọc, khơi nguồn hứng khởi cho để họ nhận thức được sự cuốn hút và tầm quan trọng của sách.
Để có được kết quả và thành tích như trên, bên cạnh sự quan tâm tạo điều kiện của Ban giám hiệu nhà trường cũng như sự phối hợp giúp sức của tổ công tác thư viện và các giáo viên trong trường, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của cán bộ thủ thư Nguyễn Thu Hằng. Chị Hằng sinh năm 1978 tại Hà Nội, tốt nghiệp Trung cấp Thư viện tại Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội năm 2002 rồi về trường Tiểu học Trưng Trắc công tác từ năm 2009. Với sự phấn đấu không ngừng và thái độ làm việc nghiêm túc hết mình, trong năm chị đã đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở năm học 2014 – 2015”; Giải B sáng kiến kinh nghiệm cấp Quận cho ý tưởng về “Một số biện pháp tổ chức hoạt động thư viện tại trường học”. Chị còn đạt giải Xuất sắc tại “Hội thi Nhân viên thư viện trường tiểu học cấp quận năm học 2014 – 2015”. Đặc biệt một thành tích đáng ghi nhận là giải Nhất “Hội thi Nhân viên thư viện giỏi cấp Thành phố năm học 2014-2015” khi chị giới thiệu cuốn sách “Để sống sót trong những tình huống khắc nghiệt nhất” của NXB Kim Đồng. Với lối kể chuyện truyền cảm, thuyết phục; cách giới thiệu bài sâu sắc mà vẫn thân thiện, dễ hiểu, chị đã dành được cảm tình của đông đảo mọi người tại Hội thi. Cũng nhờ Hội thi đó tôi mới được biết đến chị và có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về công việc thầm lặng mà tốt đẹp chị đang làm tại thư viện nơi này. Chị khiêm tốn cho rằng, thành tích trên đã thể hiện sự cố gắng không ngừng của bản thân, nhưng điều quan trọng là mình phải giữ được lòng yêu nghề, thường xuyên trau dồi nghiệp vụ nâng cao trình độ để làm tròn vai trò của người cán bộ thư viện, đóng góp thiết thực vào thành tích chung của trường Tiểu học Nguyễn Trưng Trắc – ngôi trường luôn được các thế hệ học sinh tin yêu.
Bình luận về bài viết này