Theo tôi, chả có gì khô khan cứng nhắc. Cứng hay mềm, có hồn hay vô tri đều do con mắt, cái đầu chúng ta quyết định. Giờ thì tôi sẽ chọn bê tông để bàn tí chút.
Với người không hiểu gì về xây dựng như tôi, bê tông đơn giản là một trong những yếu tố quyết định chất lượng công trình. Bê tông đủ tiêu chuẩn sẽ góp phần làm nên sự bền vững của công trình. Nhưng để có bê tông tốt thì phải làm thế nào? Cái này lại dính líu chuyên môn. Thôi nhỉ, ta quay sang nói tí về các thứ bung xung tạo nên cái gọi là bê tông đi. Chả phải các thứ đó sẽ làm ra một cái “bánh khảo bê tông” đủ tiêu chuẩn đó sao.
Tôi cứ thích nghĩ bê tông là cái bánh khảo, hoặc thanh lương khô. Giống đấy nhỉ! Đá này, cát này, xi măng này, đổ nháo nhào vào nhau, nước nữa này, trộn loạn lên nhé! Quay đều như xoáy hến đãi hến trong rổ, rồi cho vào khuôn. Đấy, ra ngay cái bánh khảo, thanh lương khô. Ơ, nói dễ ợt thế hả? Thử làm ngay một cái bánh khảo ngon lành cành đào khuôn thành vuông vức xem nào. Lại chả vật lên vật xuống xem lượng đường, lượng bột bao nhiêu, thịt mỡ xinh xinh mấy miếng cắt khổ một phần mấy mi li ấy chứ. Kỹ thuật, kỹ năng, kinh nghiệm, sự nghiêm túc… Đầy thứ phải dùng đến đấy ạ!
Nhắc đến bê tông là nghĩ ngay đến biểu tượng đoàn kết. Một sự gắn kết tuyệt vời. Một sự bổ sung hoàn hảo. Mỗi thành phần tạo nên bê tông đều có vị trí riêng. Không cái nào chồng lấn cái nào. Không cái nào cưỡi đầu cưỡi cổ cái nào. Ai làm việc nấy. Độc lập, tự chủ mà lại thành một phi đội sống chết có nhau.
Anh đá cứng cỏi dãi dầu mưa nắng đây rồi, dàn hàng cái nhỉ. Chị cát mịn màng mềm mại ôm ấp anh đá và lấp cho đầy nỗi cô đơn, sự huếch hoác thô kệch ấy đi. Nước và xi măng sẽ là ông tơ bà nguyệt kết nối hạnh phúc. Xi măng khi trộn nước, với các bà các cô nó giống như bột đậu nành vậy. Khiêm tốn và cần mẫn, ngấm đều mịn tơi hòa quyện, xi măng sẽ giúp đôi bạn đá, cát bên nhau dài lâu, vĩnh viễn không rời.
Như ai đó chỉ cho tôi, thì bê tông chỉ cứng chứ chưa có độ dẻo dai. Muốn dai phải có thép. Thế là thành bê tông cốt thép. Thép như người bạn quý, là tri kỷ của bê tông. Trong đời người ta có thể gặp tri kỷ hoặc không, không gặp vẫn có thể sống, nhưng có sống trọn vẹn hay không lại là chuyện khác. Bê tông có cốt thép sẽ chịu lực tốt hơn, có khả năng uốn đa dạng theo yêu cầu. Như ta, có người chia sẻ chở che, thì sẽ đủ sức bền mà vượt qua được những thách thức khó khăn của đời sống. Có tri kỷ, con người sẽ thành một thế giới sống động, được thấm thía những bung vỡ mới mẻ của chính mình. Người này thấy giá trị của mình trong mắt người kia. Rất đủ đầy và mãn nguyện, một sự thấu hiểu mà đôi khi không cần nói thành lời. Thép dễ kiếm, tri kỷ tìm ở đâu?
Không biết sao, các vết nứt dẻo hay xâm thực sulfat, sa lắng hay co khô, phản ứng kiềm cốt liệu hay giãn, co nhiệt… bất chợt đến vào một ngày nào đó, như chiếc bánh khảo hết hạn gẫy gục bở tơi, như một mối quan hệ bỗng trở nên tẻ nhạt không thể cứu vãn, như các khớp nối máy móc khô dầu rã rời… Các vết nứt là khởi đầu cho ưu tư của các nhà kiểm định? Hay bối rối của chủ công trình? Không, phải là người sử dụng nó, người trực tiếp liên quan nó. Trước tiên phải nghiên cứu chiều rộng vết nứt. Liệu có phải tải trọng quá lớn đã gây ảnh hưởng đến quá trình xâm thực như những chèn ép bức bối đầy nghẹn trong đời sống? Hay bay hơi nước quá sớm như người ta không còn quyến luyến nhau? Hoặc cũng có thể sinh nhiệt nhiều, chênh lệch nhiệt lớn như hai tính cách nóng lạnh không thể hòa hợp? Như vậy, tính chất nứt phải được xem xét kỹ để xử lý, tránh giảm tuổi thọ công trình. Cũng như những mâu thuẫn, nếu không sớm hóa giải, nó sẽ ngấm ngầm chi phối đời sống ta. Biết thì âu lo, không biết thì hồn nhiên nhưng sẽ đột ngột gặp nguy hiểm. Giống vợ chồng, cũng giống tình nhân. Cứ có chữ nứt thì bê tông tươi, bê tông nhẹ, bê tông thương phẩm cũng không còn ổn. Vì vây, không nên chủ quan tin tuyệt đối vào bất kỳ một sự bền vững nào. Tin nhưng cần xác định có bất chắc, để vết nứt nếu mới xuất hiện thì trám bằng những phụ gia ưu tú nhất, nếu nứt toác, hoang vu sâu ngợp thì đành ngậm ngùi trộn, nhào, đổ bê tông mới. Làm lại tuy ngại ngần, khó khăn, tiếc nuối nhưng nhiều khi cần thiết và đáng cổ vũ nếu đó là thứ không thể duy trì, không còn công năng như ban đầu nữa. Công trình lỏng lẻo, mối quan hệ rời rã, đá cát xi măng lả tả, giữ gìn bất lực.
Một ngày nào đó, bạn thử không lạnh nhạt nện cộp gót giày trên một khối bê tông thầm lặng. Hãy từ từ ngồi xuống, chạm nhẹ, miết tay để cảm nhận giá trị của sự kết nối. Bạn sẽ thấy rất dễ chịu và dường như muốn chạy đi nắm tay ai đó, nhường nhịn họ, không như trước đây, lúc nào cũng chỉ muốn thắng.
Cái tôi cá tính nhưng chừng mực, biết vị trí của mình và hiểu tầm quan trọng của người khác. Tinh thần tập thể, sự hòa đồng, hòa nhập nhẹ nhõm vì lợi ích chung sẽ làm nên các giá trị tổng hòa bền vững. Một thứ giá trị được tạo nên từ nhiều yếu tố, mà xét ra không yếu tố nào lấn át yếu tố nào… Đó là bài học sau khi tôi nghĩ tới bê tông trong đêm hè tĩnh lặng này.
Nếu biết giá trị của hạnh phúc là sự tôn trọng, nhường nhịn, sẵn sàng bổ sung khuyết thiếu cho nhau, cùng nhau dâng hiến, thì tình yêu chúng ta sẽ bền bỉ như những khối bê tông điềm đạm kia đấy nhỉ!
Winlinh 