Winlinh

Phía cuối dốc, triền hoa vàng rực đã ló ra. Căn nhà cô ở đó. Cánh cửa sắt xanh khép hờ. Những nốt han gỉ lỗ chỗ, sự hiển thị của thời gian cũ kỹ hằn in nhiều dấu ấn. Nếu lần này nữa tôi qua mà không gặp cô, có lẽ tôi sẽ không bao giờ qua nữa. Liệu tôi có quá thiếu kiên nhẫn không? Tám lần cho một cuộc tìm kiếm, đâu phải nhiều.

Cô giáo tôi đã về hưu được 11 năm. Thời gian mải miết đưa tôi lao theo đời cơm áo mà quên đi những bồng bột tuổi trẻ. Dù ngày Nhà giáo Việt Nam năm nào tôi cũng bị ám ảnh, nhưng chưa bao giờ tôi nhúc nhắc đi tìm cô, cô giáo chủ nhiệm cấp 3 của tôi, người đã bị tôi gây ra một nỗi đau không thể tha thứ. Đó là một ngày trời mưa lớn. Trên đường đến lớp, tôi đang cố nghĩ ra trò gì vui vui cho tiết học văn “ảm đạm” sắp tới. Vốn dốt văn nên cứ đến tiết học của cô giáo Hường là tôi lại viện đủ mọi cớ để không phải học. Hôm thì ốm, hôm thì đau bụng, hôm thì nhà có việc. Nếu các lý do ấy đã trở nên vô hiệu với cô giáo của tôi, tôi sẽ buộc phải ngồi trong lớp, nhưng đôi mắt thì lơ đãng và đôi tai thì dỏng ra phía ô cửa lao xao nắng, viết giấy trọc bạn này trêu bạn khác hoặc lẩm nhẩm hát mấy bài vô bổ của các ca sĩ thời thượng. Cô biết hết, nhưng cô chưa bao giờ to tiếng với tôi, chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng vừa phải. Đôi lúc nghĩ sâu một chút, tôi cũng thầm cảm kích sự vị tha, kiên nhẫn của cô đối với một học sinh ngỗ ngược như mình. Vì tôi dốt văn chứ môn văn thì có tội tình gì. Nhưng đó chỉ là những ý nghĩ lướt qua đầu nhanh chóng, tính khí tôi không thể thay đổi chỉ vì sự lăn tăn nho nhỏ đó được. Và trò đùa của tôi đã vượt ra ngoài sự cho phép.

Vì trời mưa lớn nên cô Hường bỏ xe đạp ở nhà lội bộ đến trường trong một buổi sáng lạnh căm. Con đường từ nhà cô đến trường cách khoảng 3 km. Hai bên đường, những cây xà cừ run lên vì rét. Những căn nhà còn nằm im tránh gió, thảng hoặc mới có một hai nhà mở cửa bán hàng. Tôi cũng cùng cung đường với cô, nên thường xuyên thấy cô trên đường đến lớp. Nhìn dáng cô nhỏ bé đi trước, cái đầu quái ác của tôi chợt nảy ra ý định trêu cô để tiết học văn sáng sớm nay khỏi quấy nhiễu mình. Nghĩ là làm, đang bước sau cô, tôi la lớn “cô ơi, cô ơi, em Miên bị tai nạn đang đi cấp cứu ạ!”. Em Miên là con gái út của cô, đang học lớp 9, chuẩn bị kết thúc kỳ thi cuối cấp. Trường của em ngược với đường đến trường của mẹ, nên sáng sáng cô Hường chuẩn bị cho con xong xuôi là hai mẹ con mỗi người một hướng. Cô quay phắt lại, nhìn sững vào mắt tôi. Cô chạy lại nắm vai tôi lắc mạnh, lập bập hỏi những câu không đầu cuối rồi lao đi trong làn mưa lớn, mặc cho tôi ú ớ hoang mang không thốt nên lời. Sau một vài giây run sợ, tôi chỉ còn biết lao theo cô như điên. Cô chạy theo hướng bệnh viện Trung ương, vượt qua bao dãy phố, vượt qua bao bánh xe lăn vội, bệnh viện chỉ còn cách nơi cô cần đến một con phố ngắn nữa thôi và điều không may đã đến. Chiếc ô tô con đang phóng như bay tránh một ổ voi lớn đã đâm sầm vào cô. Tôi kịp chứng kiến cảnh tượng đó trong nỗi sợ hãi kinh hoàng. Cô ngã sấp, mê man trong cơn đau bất ngờ dội xuống và xung quanh thân thể cô loang loáng máu. Sau này, khi cô may mắn thoát nạn nhưng chỉ còn một chân để đi dạy, tôi đã thực sự hối cải để trở thành một học sinh ngoan như bao học sinh khác. Nhưng lời xin lỗi với cô tôi chưa bao giờ thốt ra được, còn cô cũng chưa bao giờ trách móc, trù dập tôi như tôi tưởng tượng.

Kể từ khi cô Hường phải cưa một chân vì ô tô đâm dập nát, sau khi bình phục, cô lên lớp bằng xe lăn. Chúng tôi từ những học sinh lớp 10 ngô nghê khi gặp lại cô đã là cuối năm lớp 11, chuẩn bị lao vào kỳ thi cuối cấp và đại học sắp tới. Đó là lần thứ 3 tôi gặp cô sau khi cô bị tai nạn. Hai lần trước tôi đi cùng các bạn đến bệnh viện và nhà cô để thăm cô. Lần nào gặp cô tôi cũng cúi gằm mặt xuống, má và tai đỏ bừng bừng. Nhưng điều ấy chỉ có tôi biết. Tôi không đủ can đảm thú nhận sự thật này với bất kỳ ai. Bằng nghị lực phi thường, cô đã vượt qua tai nạn bất ngờ đó để tiếp tục hành trình dạy học đầy tâm huyết của mình. Quả thực cô rất yêu nghề và dạy văn rất hay. Tôi đã âm thầm nhận ra điều ấy sau một thời gian chăm chú nghe cô giảng bài. Những bài văn cô giảng chan chứa cảm xúc, giúp chúng tôi cảm nhận mọi sắc thái tình cảm và những triết lý, suy tư ẩn chứa sau tác phẩm của các tác giả. Giọng cô sau biến cố ấy không những không mất đi niềm tin yêu cuộc sống mà còn như được thổi thêm vào đó cả lòng thiết tha với đời, với nghề. Những bài thơ như “Tây tiến”, “Đất nước”, “Tiếng hát con tàu” qua sự phân tích, giảng giải của cô đã hun đúc trong chúng tôi lòng yêu nước thực sự. Những “Người lái đò sông Đà”, “Mảnh trăng cuối rừng”, “Chữ người tử tù”… qua lời giảng của cô đã giúp chúng tôi trưởng thành hơn, có cái nhìn trách nhiệm hơn với cuộc sống của mình và những người xung quanh. Không quản ngại khó khăn, trên chiếc xe lăn, cô vẫn dạy chúng tôi bằng tất cả lòng yêu nghề và sự tâm huyết. Phần thưởng “Giải nhất giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh” thực sự xứng đáng với cô và là nguồn động viên lớn đối với một cô giáo giờ đã không thể đi lại như xưa. Thời gian cứ trôi, tôi ra trường và quên cô giáo, người đã vì trò đùa quái ác của tôi mà chịu biết bao thiệt thòi.

Có tiếng lạo xạo bên tai. Tôi quay sang. Một chú chó con đang tha thẩn bước trên đám lá khô bên đường. Mùa này nhiều lá khô quá! Những đám lá theo nhau du ngoạn trên những thảm cỏ vắng, trên những con đường đất miên man dài. Không gian im lặng. Một buổi sáng thảnh thơi. Nơi này, dường như mọi người không làm gì. Cứ lặng lẽ như vậy mà sống. Đó là cái “dường như” do chính tôi nghĩ ra, còn thực tình con người nơi đây vẫn phải làm việc như những con người của bao miền đất khác. Có chăng, sự thao tác của họ điềm đạm hơn. Vì họ sống với hoa, với cây, mây bay la đà và những buổi chiều nhiều sương vây phủ. Đà Lạt vào đông. Cô đã về đây sống sau khi nghỉ hưu vì em Miên đang đi du học, còn chú thì đã mất sau một trận hen suyễn. Một mình cô thôi, trong căn nhà kia, ra vào hàng ngày với chiếc nạng hoặc những vòng xe lăn chậm rãi.

May sao, lần này cô có nhà. Nhìn qua song cửa sắt, tôi đã thấy cô ngồi đan. Cặp kính chễ xuống và đôi tay vẫn còn nhanh nhẹn lắm! Đôi bàn tay cô có thấy mỏi? Và khi đan, cô có bao giờ hồi tưởng lại về trò đùa điên rồ của lũ học trò? Những mũi len đầy dần, cho đến lúc chúng tạo thành sản phẩm có hình hài, trong quãng đó cô sẽ nhớ đến những ngày lên lớp với lũ học trò nhất quỷ nhì ma? Sau này tôi biết, những giọt nước mắt tiếc thương của cô với đôi chân mình đã không còn chảy nữa. Nó đã theo từng đám quả thông lăn tít xuống đồi và ở đó vĩnh viễn, chìm khuất trong những cỏ cây trập trùng.

Tôi tự động đẩy khẽ cánh cửa. Tiếng kin kít nho nhỏ khiến tôi ngại ngần. Tôi e dè như đứa trẻ lần đầu tiên đến nơi lạ. Cô không hay biết gì, vẫn cắm cúi ngồi đan. Tôi đứng ở bực cửa. Và ngồi xuống hướng mắt ra khu vườn. Tiếng nước chảy róc rách phía xa kia khiến tôi tĩnh tâm lại để bắt đầu làm cái việc đáng ra tôi phải làm từ bao nhiêu năm trước. Khoảng tường cũ phủ đầy những tán dương xỉ và những sợi vạn niên thanh xanh um đem lại cho căn nhà một sự thanh bình dễ chịu. Dưới chân tôi, khóm hồng xao động. Loại hồng to như chiếc bát, nở cánh xòe bung và quăn lại đầy quyến rũ. Màu của hoa hồng đậm đến nhạt dần. Cái quãng giao nhau giữa hai màu đậm nhạt là khoảng hồng phấn dịu dàng. Phía bên trái, lũ mười giờ đâm lên mạnh mẽ. Cũng là màu nóng, nhưng tông cánh sen trông vừa nữ tính vừa dữ dội. Cô đã dành nhiều thời gian chăm chút cho cây cỏ trong vườn…

Bỗng phía sau lưng tôi có tiếng động. Tôi giật mình quay lại. Cô một tay chống nạng, một tay giữ mắt kính đang đang dợm bước đến gần tôi. Mắt không chớp. Mái tóc hoa tiêu lay động theo những cơn gió sớm. Trong phút chốc, tất cả như đóng băng. Tôi không đủ khả năng để phá vỡ im lặng dù chỉ bằng một lời chào. Ánh nắng xiên xiên rọi xuống đôi chân hóa tượng của tôi. Những hạt bụi thi nhau xoay tít rồi lao vào luồng nắng bập bùng. Buổi sáng ở nhà cô đã trôi qua trong cảm giác tôi bằng tất cả những xung động li ti với từng tế bào ngơ ngác.

Và cô đã chủ động lên tiếng trước. Có lẽ cô hiểu nỗi khó xử và sự ân hận trong tôi. Hai cô trò ngồi ngay bậc thềm, những câu chuyện đứt quãng theo nhau kết nối lại, ấm dần theo những đợt nắng hiếm hoi đầu đông. Tôi đã lấy hết can đảm nói lời xin lỗi cô giáo của mình, và nhận lại được cái gật đầu tha thứ bình yên. Những tiết học ngày xưa trôi mang mang trong đầu. Cô giáo Hường trẻ trung, trìu mến đang viết những dòng phấn đầu tiên lên bảng trong một ngày mới. Phía dưới, những đôi mắt to tròn đang chăm chú ngước nhìn, trong đó có đôi mắt của tôi. Quá khứ ngày xưa đã không còn ám ảnh. Tôi biết, mình sẽ còn qua lại nơi này nhiều lần lắm. Vì vậy tôi sẽ ngắm dần từng chi tiết trong khu vườn nhà cô vào những ngày tiếp theo. Dưới chân, chiếc lá hồng cọ vào ram ráp. Nắng vẫn thỏa thuê tắm cho khu vườn những giọt bình minh vàng rạng rỡ.