Hôm nay em Ngọc đang trong chuyến bay thấy bài của chị, ảnh của em, gửi tôi xem:
NHỘN NHỊP CẢNG CÁ NGỪ PHÚ YÊN (Heritage H218, 2020)




Mặt trời đã lên cao, biển Tuy Hòa một sáng đầu hè đang nằm bình yên dưới màu nắng mật ong khỏe khoắn của miền Trung gió lộng. Người du khách ghé Phú Yên buổi đầu thật bỡ ngỡ trước khung cảnh của thành phố miền biển khoáng đạt. Bỗng nghe thoang thoảng những tiếng người xôn xao phía xa, du khách không khỏi tò mò muốn tới. Hóa ra đó là một bến cá tấp nập tàu thuyền xanh mát một màu. Mới nhớ, đã từng nghe thành phố Tuy Hòa của tỉnh Phú Yên là nơi quy tụ nhiều cảng cá lớn nhỏ, là nơi thuyền ghe cập cảng sau nhiều ngày dài rong ruổi xa khơi.
Phú Yên đâu chỉ nổi tiếng với hoa vàng trên cỏ xanh mà còn là quê hương của nắng vàng biển bạc. Nơi đây có thế mạnh về khai thác hải sản với số lượng tàu thuyền lớn ở khu vực miền Trung nên có nhiều cảng cá trong Thành phố. Các cảng cá Đông Tác, Dân Phước, Phú Lạc, Tiên Châu (trước còn có cảng cá Phường 6 nay đã đóng bến)… đều là điểm ghé quen chân của anh em thuyền chài. Chưa kể tới những cảng tự phát nằm rải rác ở các địa phương ven biển dành cho tàu bè nhỏ neo đậu.
Những cảng cá nằm yên qua mỗi mùa nắng mưa, là chốn đi về của anh em thợ thuyền trên những con tàu gỗ lênh đênh năm tháng. Sau nhiều ngày dài ra khơi săn cá, tàu thuyền cập cảng để các ngư dân bốc dỡ cá lên bờ. Các cầu cảng ở Phú Yên khá sạch đẹp, rộng rãi nên việc bốc dỡ cá cũng như chuyển nhu yếu phẩm lên, xuống tàu rất thuận tiện. Mùa mưa bão, ngư dân không còn phải lo thiếu chỗ neo đậu tránh trú… vì các cảng cá đã chú trọng hơn tới việc nạo vét, khơi thông luồng lạch, cho tàu thuyền vào ra cảng khỏi mắc cạn.
Những năm gần đây, nghề câu cá ngừ đại dương phát triển mạnh khi nhu cầu tiêu thụ cá ngừ ngày càng tăng cao. Đặc biệt là xuất khẩu cá ngừ sang các nước, nhất là Nhật Bản, có rất nhiều cơ hội phát triển. Nhiều ngư dân Tuy Hòa đã mạnh dạn đầu tư tàu lớn ra khơi đánh bắt hải sản. Sản phẩm thu về có đủ loại như cá bò, cá hối, cá chim, cá cờ,… nhưng nhiều nhất và đem lại lợi nhuận nhất vẫn là cá ngừ. Mọi người hay nói Phú Yên chính là thủ phủ của cá ngừ đại dương quả không sai. Muốn bắt được cá ngừ đại dương, ngư dân phải dùng mực xà tươi để làm mồi nhử. Họ thả sợi cước gắn lưỡi câu móc mực xà tươi xuống biển sâu 60-100 m và từ lúc cá cắn câu đến khi đưa được lên khoang tàu phải mất chừng ba mươi phút. Vui hơn nữa khi thuyền nào bắt được cá ngừ vây vàng hoặc vây xanh. Một chuyến ra khơi thu được 2-3 tấn cá coi như thắng lợi. Những con cá ngừ to dài, tròn quay chắc nịch, da đen bóng được ngư dân vác như bay trên sàn tàu rồi quăng rất ngọt xuống chiếc càng đợi sẵn trên sàn bến. Từ biển, cá sẽ theo những chuyến xe tải lạnh đến các nhà máy chế biến. Nếu cá ngừ qua được vòng kiểm định của chuyên gia Nhật Bản để có thể làm sashimi thì giá bán sẽ cao gấp nhiều lần so với thương lái thu mua thông thường. Nhiều người dân phất lên nhờ đánh bắt cá ngừ, nhiều thuyền thắng lớn khi ra khơi thu được những con cá ngừ nặng cả một hay hai trăm kg. Ngư dân luôn trông chờ đổi đời nhờ đánh bắt và xuất khẩu cá ngừ. Nhưng muốn bền vững và phát triển được, quy trình bảo quản của ta cần cải tiến vượt bậc để vượt qua được tiêu chuẩn khắt khe của nước bạn.
Những người đàn ông ra khơi, giữa sóng gió không nao núng, khi về đất liền lại trở nên điềm đạm hiền lành. Họ vui vẻ vừa nói cười vừa hò nhau ròng cá lớn từ khoang thuyền lên để người ta chuyển đi cân và phân loại. Mỗi chuyến đánh bắt thường kéo dài cả một đến hai con trăng, tức là một tới hai tháng. Xa nhà, xa đất liền, sau khi bàn giao mẻ cá tươi, họ sẽ được về nhà tắm gội và ăn bữa cơm người mẹ hoặc người vợ thổi. Nhưng ở nhà vài ngày, ngư dân lại nóng lòng muốn ra khơi bởi tàu thuyền chính là ngôi nhà thứ hai của họ, và hy vọng làm giàu nhờ biển chưa bao giờ ngưng lại.
Theo phong tục miền biển, những người phụ nữ không bao giờ được bước chân lên thuyền. Vì vậy đàn ông ra khơi và nhường phụ nữ làm những việc trên bờ, phổ biến nhất là nghề rảo cá. Đàn bà ra bến rất đông, họ quây kín mặt mũi đầu tóc để tránh nắng, đón con tàu lớn đang dần tiến vào cảng với háo hức đợi chờ. Phụ nữ Phú Yên có khí chất mạnh mẽ, nhanh nhẹn, dẻo dai và linh hoạt. Khi cánh đàn ông chuyển cá từ khoang tàu lên, các bà chia tốp hai hoặc bốn người (tùy cân nặng của cá) đặt cáng trên vai để di chuyển cá về nơi cân và phân loại. Cũng có nhiều chị đã đứng đợi sẵn bên chiếc xe đẩy nhỏ gọn để tự mình đẩy bon bon chú cá cồng kềnh. Từng giọt mồ hôi rớt rơi dưới nắng to, mũ nón, khẩu trang hai ba lớp cũng chẳng đủ bảo vệ cho làn da phụ nữ bớt đen xạm. Nhưng trong giọng nói tiếng cười của họ luôn chứa đựng niềm lạc quan của những người phụ nữ chẳng thể liễu yếu đào tơ bởi họ vốn sinh và ra lớn lên ở miền biển cả.
Vui sao, trên mỗi con thuyền thường có một lá cờ tổ quốc, để các thuyền nhận ra đồng hương và để chúng ta khẳng định rõ chủ quyền biển của Việt Nam khi đánh cá ở ngư trường lớn. Mỗi lần cá về là cả khu cảng nhộn nhịp, cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới. Những chiếc đèn treo trước thuyền tắt sáng, tạm chút nghỉ ngơi. Đời sống cứ ngày nối ngày trôi trên những cảng cá bình yên và sống động. Có háo hức người đi, có mong ngóng người về. Có vui khi tìm được luồng cá dày, có buồn khi chẳng đánh được cá to. Niềm vui mong manh, nỗi buồn đằng đẵng. Dù thế nào họ cũng vẫn lạc quan tin vào những chuyến tàu đầy ắp cá. Để ai cũng đều rạng rỡ ánh cười trên bến dưới thuyền ngày cập cảng nắng tươi.
https://heritagevietnamairlines.com/nhon-nhip-cang-ca-ngu-phu-yen/
