Winlinh

Hà Nội đã vào độ thu chín. Sớm nay, tôi bỗng thấy góc sân nhà ai hoa sữa rơi ngập đầy. Hương hoa bảng lảng trong gió heo may, một thứ hương vừa nồng vừa dịu, khiến lòng người có chút mơ hồ xao xác. Nắng vàng dịu dàng và gió như sợi khói bé, chỉ là những vệt vô hình nhưng đủ làm một vùng cảm giác trỗi dậy. Bỗng thấy nhớ mùa, dù mùa đang ở đây, hiện hữu đủ đầy trong cảm giác. Tôi ít màng đến ngày tháng in trên lịch hay thông tin trong chương trình dự báo thời tiết, mà dựa vào biểu hiện thực tế để nhận biết dấu hiệu của mùa. Thấy được những biến chuyển từ các chi tiết đó, tôi đã có cả một mùa thu ngập đầy ý nghĩ, mặc dù mùa thu ấy… chưa bao giờ hết mong manh.

Tôi đã gắn bó với Hà Nội mỗi đêm thu êm đềm, mỗi sớm sương mai náo nức, ngày ngày đi đi về về trên từng con đường thân thuộc, chân đã quen bao nếp gạch, bao gốc cây hồn hậu chứa đầy ký ức tháng năm… Bước vào phố tưởng như bước vào làng. Phố gần nhau đến mức chỉ vài bước chân sải qua con đường nhỏ là đã sang vỉa hè bên kia. Hai nhà bên hai phố nhìn nhau thật gần, ới nhẹ một câu đã nghe thấy tiếng.

Hà Nội ba mươi sáu phố phường vẫn đọng chút dáng dấp của thủ đô cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 dẫu chẳng còn xe bò bánh gỗ, đòn võng cáng, xe tay kéo, áo chùng dài cùng giày Gia Ðịnh. Những ngày Canh Tân đã vào quá vãng, nhưng đâu đó trên phố phường hôm nay vẫn thấy dấu xưa còn sót lại. Ấy là những ngôi biệt thự cổ từ thời Pháp thuộc với nước sơn vàng ấm và ô cửa sổ sơn xanh đặc trưng. Là mái ngói nâu đỏ rêu phong với nhà ống nhỏ hẹp sâu hun hút. Là không khí kinh kỳ kẻ chợ mà người ở thì thương, người xa thì nhớ, người đã đến thì chẳng muốn rời.

Mùa thu Hà Nội càng làm người ta thấy thú bởi đó là mùa của các thức quà dễ thương. Bánh dẻo, bánh nướng thơm tho. Xôi dừa ngậy béo. Chè hoa cau thanh mát. Bánh đúc, bánh tôm nóng hổi. Bưởi, bòng mọng căng. Ô mai mơ sấu chua ngọt… Thu theo các thức quà ùa đến tay người, len vào từng tầng vị giác, khiến ta thấy mùa vì thế mà thi vị hơn. Và có ai không nhớ vị cốm Vòng ăn cùng chuối trứng cuốc trong tiết trời hây hây gió. Cốm nhờ thu xanh hơn, thu nhờ cốm mà thơm tho hơn. Lá sen ủ cốm cũng được lây hương cốm, cốm lại nép vào lá hít hà hơi sen thoảng nhẹ.

Thu chín sậm trên những nhành hoa cúc. Thu se sẽ trên những lá bàng khô. Thu vàng ươm trên những trái thị thơm. Thu thoảng xanh trên từng hạt cốm nhỏ. Thu rôn rốt trên những trái sấu giòn. Thu ngòn ngọt trên những trái hồng ngâm. Thu đu đưa trên tán cây trứng cá lá xanh chen quả đỏ. Thu nô đùa cả rèm lộc vừng thả tóc mặt hồ. Thu thì thầm với từng nụ sen hồng, sen trắng đang nhiệt thành nở nốt những bông cuối mùa…

Đêm mùa thu, trăng cũng khác. Khác với trăng hè đậm đà nóng bỏng, trăng thu cho ta cảm giác lành lạnh bình yên. Trăng sáng và thanh, vàng nhạt và hơi ngả xanh, như chiếc váy lụa mềm phủ xuống phố phường đang dần chìm vào giấc ngủ. Trăng tràn trề rọi qua từng tán dương xỉ bên bờ tường ẩm rêu, tạo nên một bức tranh thiên nhiên sinh động được vẽ bằng ánh sáng. Giữa trời đêm bao la, con người như được giao hòa trọn vẹn cùng thiên nhiên trong mùa thu ảo diệu.

Một chiều bất chợt, trời bỗng đổ mưa. Cơn mưa thu lúc ào ạt khi rả rích. Những sợi mưa mang theo bao gửi gắm ý nhị từ thiên nhiên. Trong cơn mưa, cây cối nghiêng nhẹ lá cành, rung rung dưới những hạt nước mau thưa. Mưa tưới cho đất ẩm để mầm non đâm chồi, cho cây xanh lớn ngọn. Mưa gột rửa bụi bặm phố phường, xả trôi muộn phiền lưu cữu. Để rồi sớm mai thức giấc, ta được đón ánh mặt trời ló rạng trong không gian sạch tinh đã được mưa tắm gội từ đêm trước. Cơn mưa đi qua, những điều trong veo ở lại.

Hơi giá lạnh đang len lén tràn về. Một ngày thu trong phố, tôi ngồi bên ly cà phê mà nhìn ngắm thiên nhiên. Dưới chân, cỏ mọc xanh rờn bên những khóm hoa khoe sắc tươi xinh. Nắng trong trẻo chiếu dịu dàng qua mái hiên và rơi giọt giọt xuống thềm. Từng chùm hoa nắng nhún nhảy trên đất theo sự xao động của những tán lá đang vẫy gió trên cao. Nơi góc sân, dạ yến thảo rung rinh giọt sương sớm. Khóm dành dành vươn từng chiếc lá thẫm dày lên đón nắng tươi. Khế vẫn còn lác đác những chùm hoa li ti tím. Vòm hoa giấy bung những bông cánh sen rực rỡ. Không gian như ngưng đọng, chỉ có tiếng thở của thời gian khe khẽ lướt qua.

Còn nhớ, những năm trước, cứ đến giữa thu mẹ tôi lại mang chăn bông ra giặt. Có lẽ bởi trong lòng mẹ, thu luôn ngắn ngủi khó nắm bắt. Cái quãng thời gian thu đến ở và đậu lại mỏng manh nhẹ bỗng, khiến người yêu thu không khỏi nôn nao buồn tiếc khi nó nhanh chóng mất dấu sau cơn gió đông mạnh mẽ mới tìm về. Nên trong cái nắng thu hanh hao dịu nhẹ, người ta cứ muốn làm những điều quen thuộc, để được đà đận nghĩ suy về cuộc sống, mơ mộng về sự êm đềm của thời gian, nhớ nhung những ngày đã qua và thắp lên cho mình dự định trong chặng đường sắp tới. Năm nay cũng thế, mẹ đã để nắng thu kịp làm thơm những chiếc chăn bông mềm, gió thu kịp lưu lại hơi hướng trong lòng chăn. Để nhắc thân người lúc cuộn mình trong chăn tránh rét nhớ chút dư vị thu ngọt lành ngấn lại. 

Gió thu vẫn miên man thổi qua những căn nhà hẹp trong phố phường tấp nập. Ai bước chân trong lòng phố, lơ đãng đi qua cả nơi mình đang đến, bởi mải ngắm những mái rêu phủ màu mưa nắng, những bước chân lích chích của mấy chú chim non trên hàng dây điện mắc ngang trời. Chẳng mấy nữa đâu thu sẽ tan biến mất, gió heo may lại nhường chỗ cho gió mùa đông bắc rét buốt hằng đêm. Nhiều lần muốn sống với thu dài hơn, nhưng tự nhủ nếu thu dài quá thì thu sẽ không là thu nữa. Thôi thà thu cứ thế, cứ ngắn ngủi, cứ đến và đi vội vã, cứ non tươi e ấp, cứ mơ hồ mong manh,… để ta còn thấy tiếc nuối mỗi khi thu giã biệt. Để ta muốn lưu mãi khoảnh khắc này vào tâm trí, níu lại gió thu.