Winlinh

Vừa bị một phen tim bắn ra ngoài khi gần chạm bàn tay tử thần trong gang tấc. Chỉ chậm một giây nữa thôi là mình đã nằm dưới gầm xe buýt rồi và không còn trở dậy được nữa. Trên đường về, hồn vía bay lên mây, chỉ còn lơ lửng một nỗi buồn thật sâu và nước mắt cứ thế tuôn rơi. Tưởng tượng ra mình đang vô hình đứng bên lề cuộc sống, bơ vơ lạc lõng giữa dòng khói xe mịt mờ và nhìn mọi thứ chảy trôi trong bất lực. Chợt nhận ra mình yêu cuộc sống này và khát khao được sống biết bao nhiêu. Cái “cõi tạm” này dẫu ngắn ngủi nhưng ngập tràn ý nghĩa. Vậy mà nhiều lúc mình đã lơ đãng, thờ ơ khi sống trong lòng nó.

Nhớ một trưa mùa hè nhiều năm về trước, tôi đã bị ngất giữa đường. Bắt đầu là nôn nao trong bụng. Rồi hoa mắt, chóng mặt và lảo đảo say. Mồ hôi túa ra như tắm, đầm đìa áo, ướt nhèm tóc, chảy giọt giọt xuống tay, người lạnh ngắt. Gió trong ngõ thổi thành luồng thốc vào thân run rẩy. Ngước mắt nhìn từng bóng xe ào qua, không thể cất tiếng nhờ vả một chuyến về nhà. Nỗi sợ hãi dâng ngập. Vì ngộp thở và kiệt sức. Lúc đó vẫn còn kịp nghĩ đến những người thương yêu mà bấu víu vào thứ cảm giác thân thuộc. Chỉ vì không ai biết mình thê thảm như vậy chứ không phải mình bị bỏ mặc đâu. Nghĩ thế thôi, nên cố cắn răng gượng lên để bấm một cuộc điện thoại rồi bỏ thõng nó xuống khi chưa kịp dứt câu. Lê thêm được một đoạn ra đường cái. Rồi đổ sụp xuống vệ đường và lăn ra không biết gì. Vào viện trong tình trạng người bê bết đất. Bác sĩ cắm kim truyền lên tận bắp tay để dịch vào nhanh nhất. Môi trắng bệch. Mặt tái xanh. Huyết áp không đo nổi. Trụy tim mạch… Tưởng tượng “thí dụ bây giờ tôi phải đi”, ai sẽ là người mở mật khẩu các loại tài khoản của mình? Ai sẽ đọc nhật ký để nhìn thấu lòng dạ mình? Ảnh nào sẽ được chọn để cho vào khung? Ai sẽ chăm lo cho những người thương yêu?…

Có lẽ con người bộc lộ bản chất rõ nhất khi đối diện với cái chết. Kể cả trong lúc khó khăn túng quẫn, họ vẫn chưa hoàn toàn biết được trọn vẹn bản thân mình. Chỉ khi trước mặt là cái chết thì khát khao sống mới trào lên mãnh liệt. Và họ sẵn sàng làm mọi thứ để đấu tranh giành giữ sự sống. Lầm rầm tụng niệm, tuyệt vọng kêu gào, bình tĩnh tìm lối thoát hay mưu toan giành sự sống với người khác… chỉ lúc đó con người mới thực sự biết mình ra sao.

Có thể lúc này ta cho là mình đang sống thành thật, song đó chỉ là sự thành thật chưa qua thử thách sống còn. Ta có thể bình tĩnh khi đối diện cái chết hay không? Có lẽ chỉ khi cận kề nó ta mới biết rõ nhất sâu thẳm lòng mình ra sao, thái độ của mình như thế nào. Còn hiện tại có nói hay ho thế nào đi nữa cũng chỉ là sự chủ quan mơ hồ. Chỉ còn biết sống sao cho tử tế và trọn vẹn với đời để không có gì phải ân hận nếu một ngày nào đó phải ra đi. Để khi gặp phải thử thách ấy mà buộc phải ứng xử thật lòng thì sự tử tế ấy vẫn theo ta. Điều đó đến từ bản năng và hơn cả là đến từ sự tu dưỡng thân tâm qua mỗi bài học ta có trong đời.

Trước đây, tôi nào có thời gian để nghĩ về cái chết vì còn mải đua chen và vật lộn áo cơm. Sau vài lần chết hụt, tôi mới ngồi lại thu xếp cuộc đời cho gọn nhẹ. Làm sao để hành trang mang theo chỉ là yêu thương và lòng biết ơn.

Với tôi, việc nhắc về cái chết không phải điều gở, cũng chẳng có gì ghê gớm cần phải né tránh. Nhắc và nghĩ về nó không phải là tiêu cực mà để thấy được bản chất của vô thường mà sống trọn vẹn từng phút giây đang có. Trạng thái tích cực ẩn chứa trong chính sự chấp nhận và đối diện đó, chứ không chỉ trong mấy ngôn từ lạc quan vui vẻ động viên ai cố sức gồng mình. Phải, nỗi buồn và cái chết cũng đáng được trân trọng như niềm vui và sự sống vì nó giúp mình nhìn ra sự thật. Có điều đừng để bị ám ảnh và chìm đắm trong nó rồi lãng quên thực tại nhiệm mầu mà thôi.

Thấy biết ơn vì cho đến lúc này mình vẫn ở đây. Thành thật biết ơn để biết mình vô cùng may mắn mà chẳng còn than thở thêm gì nữa. Và rằng, mỗi trải nghiệm mình có đều là điều quý báu cuộc sống mang cho.

Có ai từng đi dạo trong đêm và có ai đã từng lang thang trong đêm Hà Nội? Ngày xưa ấy, khi đang ở tuổi thanh niên phơi phới mộng mơ, tôi hay cùng chúng bạn lang thang khắp nơi mọi chốn và có biết bao kỷ niệm cùng đêm Hà Nội. Giờ đây khi xa mảnh đất ấy, đôi khi ngồi nhớ lại,  hương vị của những đêm xưa lại ùa về như tất cả mới là hôm qua.

Hà Nội về đêm, phố bỗng rộng thênh khi hầu hết mọi hàng quán đã nghỉ ngơi, mọi người đã chìm vào những giấc mơ trong chăn êm đệm ấm. Nhưng có một đời sống khác đang âm thầm diễn ra, thú vị và cuốn hút, xôn xao và nhiều cảm xúc, mà những ai sống trong lòng nó mới cảm nhận trọn vẹn được. Hãy cùng tôi trôi về miền hồi ức…

Sau khi dạo Hàng Ngang, Hàng Đào để hưởng cái không khí chợ đêm và nghe hát xẩm, chúng tôi ghé một địa điểm giới trẻ hay lui tới. Tạ Hiện, con phố nhỏ hẹp có những hàng ăn, quán pub với phong cách chất chơi. Uống ly rượu, cụng chai bia, nói cười bung biêng trong âm nhạc và mùi vị. Hoặc cả bọn kéo sang Lương Ngọc Quyến tụ bạ cùng khách Tây nói dăm câu bông đùa vô thưởng vô phạt. Thi thoảng cả lũ kéo đàn lượn suốt dọc Hồ Gươm, Hồ Tây, hồ Trúc Bạch… ngắm những đôi tình nhân quyến luyến chia tay, những bóng người lúi húi dọn hàng, bỏ lại mặt hồ lăn tăn sóng.

Lang thang đêm Hà Nội chẳng lo đói vì phố có những quán ăn mở rất khuya. Nghe đâu đây một tiếng rao lẻ loi trong ngõ nhỏ hòa cùng tiếng ve kéo đàn khi hè đang vào độ chín.  Nhấp ngụm cà phê nơi quán khuya mà tận hưởng sự tĩnh lặng ấy còn gì dễ chịu hơn. Hương cà phê bay trong bóng tối, tâm hồn như được thăng hoa lên những tầng trời sâu thẳm. Ngồi quán cóc ven đường bên ngọn đèn dầu sáng leo lét thấy một Hà Nội mộc mạc và thân thuộc hơn. Lưu Quang Vũ có lẽ đã có nhiều đêm như thế mà viết nên câu thơ: “Quán nước chè ngã tư / Cây bàng đêm ngẩn ngơ…”.

Đêm đồng nghĩa với nghỉ ngơi, nhưng với nhiều người, đêm lại là lúc vào việc. Bệnh viện luôn sáng đèn với những bóng áo trắng đi lại ngược xuôi. Những người thợ làm đường cùng ống cống, dây cáp, cuốc xẻng, máy xúc… Những công nhân môi trường âm thầm dọn vệ sinh cho đường phố sớm mai tinh tươm. Người tẩm quất dạo tay vừa băm chặt miệng vừa tán chuyện với khách. Hương dâu da xoan dịu ngọt khắp không gian. Hương hoàng lan nồng nàn tỏa ra từ căn biệt thự cổ. Lác đác vài chiếc lá rụng xuống mặt đường thênh thang ánh đèn vàng hắt bóng. Đêm là không gian của những gì sâu kín thuộc về tâm hồn với những dòng chảy suy tư lắng đọng. Quầng sáng của đèn bàn nhà ai trong ngõ hẻm đọc sách khuya. Thi thoảng có tiếng chân người bước vội. Lâu lâu có xe máy về khuya rọi  đèn xe sáng rõ cả mảng tường cũ in chi chít số điện thoại quảng cáo. Chó sủa râm ran làm ai giật mình tỉnh mộng.

Đêm chuyển dần về sáng, thành phố sang giai đoạn của chợ rau củ quả và chợ hoa. Người từ các vùng lân cận đổ vào Hà Nội hoạt động như một thói quen, cứ đi cứ đến, cứ ồn ào và lặng lẽ bán mua trong ánh sáng lờ mờ không rõ mặt. Những bóng người gò lưng trên xe đạp, xe máy chở rau củ quả trĩu nặng vào phố để cho ngày mới đến, khi những đôi mắt ngủ no ghé chợ, mọi thứ đã được xếp đặt sẵn sàng. Những bếp than cũng đã kịp đỏ lửa chuẩn bị cho ngày mới rộn ràng. Ngõ nhỏ nghi ngút khói, thơm lừng bún phở trộn cùng những chịu thương chịu khó của người mẹ, người vợ… thức khuya dậy sớm chẳng một tiếng kêu ca.

Đêm mùa hạ không ngủ được, tôi nằm nghe tiếng thời gian ngân khẽ trong hương sấu dịu dàng. Lắng những thanh âm lặng lẽ của đêm, biết rằng đêm cũng có một đời sống đủ đầy mọi tiếng động, cảm giác buồn vui, xôn xao và lắng đọng. Hành trình tôi mang theo đã có những đêm bình yên như thế, để được yêu và sống dài hơn.

Một chiều cuối tuần, tôi đang ngồi trong góc quán quen gần nhà, chợt thấy ông cụ mình vẫn hay trò chuyện khi  dạo bộ mỗi sáng đi ngang qua. Dạo này tôi không thấy ông đâu, tưởng ông vào Nam thăm con cháu. Nhưng có lẽ không phải, ông bị bệnh chăng? Mới không gặp ông gần chục ngày mà nhìn ông già sọm hẳn đi. Tóc bạc trắng, lưng còng hơn, đi lại đã không còn nhanh nhẹn như mọi bận. Nhìn theo dáng ông khuất dần vào khu tập thể nơi cuối đường, tôi miên man nghĩ về đời người. Ông chắc hẳn đã có một thời trai trẻ sôi nổi với hoài bão, hy vọng về tương lai tưởng không bao giờ kết thúc. Rồi cho đến lúc này, có khi nào ông tiếc nuối tháng ngày đã qua? Mà nếu ông đã sống từng giờ trọn vẹn, thì còn gì để phải tiếc nữa.

Mẹ tôi cũng thế! Mẹ vẫn thường được mọi người khen là trẻ so với tuổi và mẹ tự hào vì điều đó. Nhưng giờ đây tôi  bỗng thấy nhói lòng khi mẹ nhờ nhổ tóc bạc và trên khóe mắt mẹ những nếp nhăn đang ngày một nhiều thêm. Mẹ vẫn hồn nhiên vui sống như một người trẻ. Mà không phải “như”, mẹ thực sự là người rất trẻ. Bố bảo, đừng nhắc đến tuổi tác với mẹ, hãy cứ để mẹ hồn nhiên với ý nghĩ về thời gian vô cùng, vô tận. Hãy cứ để chúng ta được sống mộng mơ và thoải mái với hiện tại. Nghĩ gì thêm, lo lắng gì thêm cho nặng lòng bởi có nghĩ cũng có giải quyết được đâu.

Bố tiếp lời theo dòng suy tư đang trôi: Con người không biết đủ nên cứ muốn chế ngự thời gian và tuổi tác. Quy luật sinh lão bệnh tử chẳng tránh được thì nên điềm nhiên mà đón nhận. Mẹ sướng đấy, vì mẹ chẳng ám ảnh chuyện tuổi tác nên đâu cần khát khao níu kéo. Còn bố, trông vậy mà cũng lắm lúc phải thở dài ngơ ngẩn khi thấy tuổi ngày càng chồng chất thêm. Bố chẳng vô tư được như mẹ. Có thể đến lúc nằm ở đâu đó nhìn vào đời sống với mong mỏi được quẫy mình trong lòng nó, bố mới thực sự biết mình đã sống đúng hay chưa… Còn giờ thì… cứ sống đã.

Đó là một chiều hè cuối tuần khi tôi đi bộ cùng bố và nghe bố trải lòng. Hai bố con ngồi uống trà đá bên hồ ngắm hoàng hôn dần tàn. Quanh hồ, nhiều người đàn ông đang chăm chú buông câu. Tôi nhìn xuống vạt nước trước mặt, thấy một chú cá con đang nằm phơi bụng trên con sóng dập dềnh xô bờ. Có lẽ chú bị ngạt thở bởi dòng nước ô nhiễm. Không ai biết, chẳng ai hay một linh hồn nhỏ bé đã từ giã cõi đời trong thinh lặng. Chỉ là chú cá nhỏ mà sao thấy ngậm ngùi. Chẳng hẳn vì chú cá đâu, mà còn vì tôi mới hay tin ông cụ vừa lìa xa cõi tạm.

Gió hiu hiu thổi mang theo hơi nồng nhẹ của nước bốc lên theo những đám mây mỏng. Mành liễu lơ phơ rủ xuống mặt hồ đang trở nên thẫm dần. Không gian tưởng như thinh lặng ấy lại chứa muôn vàn lao xao của đời sống với những số kiếp dài ngắn xen nhau đến rồi đi. Hơi thuốc bàn bên ai phả lên trời bay mong manh như sương. Những tiếng nói cười lẫn vào không gian mờ tối của một ngày gần kết thúc. Và những cuộc đời nhỏ bé cứ thế trôi đi, qua từng chiều hoàng hôn lẩn khuất. Dẫu ẩn chứa  không ít nỗi niềm, nhưng cũng rất đỗi đẹp đẽ và thi vị, vì đó là đời sống.

Gần nhà tôi có em Thảo làm nghề sửa chữa quần áo và bán hàng tạp hóa. Mỗi lần đi làm về qua, tôi đều thấy em đang trong nhà. Khi thì ngồi may, lúc lúi húi quét dọn hay săn sóc lũ trẻ… Tóm lại là em luôn chân luôn tay. Chuyện đứng buôn dưa lê với hàng xóm thì rất hiếm, còn thảnh thơi ngồi sơn móng xanh đỏ hay săm soi mặt mũi thì tuyệt nhiên không thấy bao giờ. Thảo có nét duyên duyên như diễn viên Hoa Thúy. Làn da trắng nhưng có chút nám và sang năm nay tôi nhận thấy trên khuôn mặt em đã có thêm dấu hiệu tuổi tác vất vả hằn in.

Tôi và em thân hơn từ khi tần suất sửa quần áo của tôi dày thêm và mùa hè cùng nhau đánh vài bận cầu lông. Hai chị em thường nói về chủ đề gia đình, con cái, sức khỏe và nợ nần. Em hay than nhức mỏi, cảm cúm rồi thức đêm làm hàng hoặc chuyện gia đình bên chồng cư xử khiến em buồn. Tôi cũng hay than sức khỏe hoặc kể những chuyện linh tinh. Em khen tôi có vòng ba mơ ước, tôi khen em duyên dáng, mặn mà.

Cạnh nhà em có giàn sử quân tử sum suê tỏa bóng mát. Hoa rụng nhiều khiến em phải quét sân thường xuyên. Sân trước nhà em luôn sạch vì đường cao, chẳng bù cho sân nhà tôi hay vương bẩn vì đường thấp. Chung lối nhưng chia cao thấp, thành ra con đường đáng ra rất rộng mà vẫn chia hai làn vì hai khu dân cư chưa thể thống nhất cùng xây. Nhà em cao tầng, ở khu trên đẹp hơn trong khi nhà tôi lụp xụp, ở khu dưới chưa sổ đỏ. Nhưng vì tôi làm công chức, em cứ đẩy tôi lên trong khi hai chị em đều khó khăn như nhau. Lúc em cho tôi rau ngót, rau lang, miếng bánh chưng. Khi tôi mang sang em củ măng rừng, phong bánh quy, miếng thịt quê được biếu…

Nhiều khi nhìn em thấy thương, vì em suốt ngày chúi đầu vào cái máy may kiếm từng đồng mà chồng thì chả mấy nhẹ nhàng hỏi han. Tôi hay sang mua cho em những đồ lặt vặt như bột canh, giấy ăn, xà phòng… cũng là cách động viên em thiết thực nhất. Em có trứng gà ta, tôi lấy. Em bán cả mật ong và bột sắn, tôi dùng. Em bày hoa ngày rằm và mùng một, tôi mua. Có cô hàng xóm thỉnh thoảng sang nói vui vui dăm câu ba điều, mua các thứ lặt vặt, xin củ hành quả chanh lúc lỡ chợ, thật thích!

Hôm nay sang chơi với em, mang tặng em cuốn sách để làm kỷ niệm thôi chứ biết em không bao giờ đọc sách. Nhưng em lại đòi mua sách cho bằng được “để chị đắt hàng”. Trong câu chuyện qua lại lúc đó, nghe em chia sẻ, tôi mới biết ngày xưa em không có điều kiện đi học nên cho tới giờ vẫn rất khó khăn trong việc đọc và viết. Em toàn phải nhờ con đọc hoặc viết giúp những nội dung dài. Nghe vậy tôi mới bảo: “Chị không lấy tiền sách của em đâu, ai lại bán sách cho người không đọc sách”. Em vội nói: “Ôi chị ơi, sách này sẽ giúp ích cho em trong việc học đánh vần hàng ngày đó nhé!”. Ừ vậy thì được, nghe cũng vui vui.

Nhân lúc vắng khách, em kéo tôi ngồi lại tranh thủ tâm sự. Em kể về cậu con trai bằng thứ giọng trầm lắng: Thằng bé từ nhỏ đã không chịu ăn thịt cá, chỉ ăn đồ thực vật, em ép mấy cũng không ăn. Khi nhìn thấy mọi người ăn thịt cá, nó kêu lên: “Đừng ăn nữa, tu đi!”.

Rồi thằng bé đòi đi chùa học hạ, chẳng như trẻ con nhà khác ham chơi, đằng này nó ham tụng kinh suốt ngày ấy. Nếu con em có căn tu thì em sẽ ủng hộ, có khi còn đỡ khổ hơn chị ạ! Tôi gật gù, ừ mình đang phải vật lộn đời cơm áo cũng đâu sung sướng gì. Nếu con muốn theo đường tu thì cứ thuận duyên, thuận tự nhiên. Con mà vui thì em cũng sẽ vui với lựa chọn đó.

Giữa buổi trưa tĩnh lặng, chúng tôi nói về cái chết, tang ma và việc xây mộ. Em bảo, sau khi chết đi thì cái thân xác còn ý nghĩa gì, nên em không cần quan tâm nó nữa, “em thích rắc tro vào cây ấy chị”. Thật trùng hợp vì chính tôi cũng đã nghĩ như vậy từ lâu. Tôi muốn tro cốt của tôi sẽ chôn vào gốc cây, để thân thể tôi được hòa trong đất, góp phần vun trồng cho một mầm xanh vươn cao.

Khi em nói chuyện gia đình em các anh chị đang lùng sục tìm đất xây mộ, tôi và em đều chung ý nghĩ “sống còn chưa lo được thì lo lúc chết nhà cao cửa rộng làm chi”. Có thể nhiều người không đồng tình, nhưng tôi thật sự nghĩ mình không cần gì sau khi chết. Người thân khi nhớ đến chỉ cần  trong tâm tưởng, một ngọn nến hay nhành hoa đã là đủ. Không cần mâm cao cỗ đầy cúng lễ, không cần xây mộ to đẹp. Chết rồi, linh hồn bay đi, thân xác tan rã, còn gì nữa đâu. Rồi sẽ sang kiếp khác (nếu có), và sẽ quên mình đã từng là ai (chắc uống canh Mạnh Bà thật nhỉ?). Nhớ nhung người đã khuất thì cứ nhớ, nhưng không nên quá quyến luyến níu kéo, để họ không vướng bận gì mà có thể thanh thản ra đi. Đó là một cách yêu thương đúng nghĩa!

Thường mỗi thứ Bảy, tôi hay dậy sớm đi chợ để tận hưởng không khí mát mẻ đầu ngày và mua được nhiều đồ quê tươi ngon giá rẻ. Những buổi chợ cuối tuần rất dân dã, thú vị bởi tôi đi chợ truyền thống. Chợ tôi hay đi là chợ Khương Đình cách nhà không xa. Người phố bán trong chợ cũng nhiều mà người quê lích kích rau cỏ cá tôm chào mời cũng lắm. Tôi thường tìm đến người quê mua, vì cảm giác hàng của họ thật hơn và dễ ngã giá hơn. Người quê thường trải bạt ra rồi bày đồ lên bán, hoặc sẽ có đôi quang gánh, những thúng mủng mẹt để đựng các thứ họ cần bán. Trong khi người phố hay bày hàng lên thùng xốp, và cơ bản nhìn thùng xốp tôi đã thấy không thích bằng thúng mẹt rồi.

Hôm nay tôi có việc khác nữa nên không thể đi bộ ra chợ như mọi bận mà phải chạy xe trên đường. Khi đi qua gần Ngã Tư Sở có cả loạt hàng tôm cá rau cỏ đang tụ tập, tôi dừng lại vì thấy một hàng có bày sọt cá chim đang quẫy. Tôi chọn một chú cá chim sáng hồng óng ánh vảy. Chị hàng cá cạo vảy nhanh thoăn thoắt. Nắng đầu đông le lói, gió dìu dịu thổi bên bờ sông Tô Lịch. Gần đó những hàng rau củ, những xe hoa màu sắc vui rộn đang xôn xao bán mua…

Sẽ chẳng có gì để kể nếu không có xe của đội trật tự công cộng đến. Xe đến là đúng thôi. Họp chợ ngoài đường, trên cầu, quá sai mà. Người mua như tôi cũng đâu có đúng. Đội dẹp chợ cóc không quát tháo, không xô đổ hay tịch thu hàng như tôi tưởng tượng. Song con cá chim của tôi cũng phải trải qua ba lần chạy loạn. Những người bán tôm cá có sáng tạo khá thú vị. Họ chế ra chiếc xe gỗ lưu động gồm một mảnh gỗ dưới gắn bốn bánh xe. Khi đội trật tự đến, họ kéo sợi dây thừng đi và bốn cái bánh xe chở bon bon chậu cá. Khi chạy theo chú cá của mình, tôi thấy một em cá trắm cong người bật ra khỏi chậu rơi xuống đất lấm lem. Tôi gọi với theo nhắc: “Cá rơi kìa chị ơi!”.

Lạ thay, tất cả một nhóm người nhốn nháo chạy, nhưng ai cũng toe toét cười. Họ cười kiểu xấu hổ nhẹ với khách và kiểu may quá không bị tóm hàng. Tôi cũng đến là buồn cười khi chứng kiến cảnh chạy loạn vui đáo để ấy. Và buổi chợ dài ra thêm một chút để tôi được thấy một không khí khác so với ngày thường đi siêu thị văn minh lịch sự yên tĩnh. Cảm nhận được nỗi chật vật của người buôn bán nhỏ không địa điểm bán hàng ổn định, dù thật ra họ có thể chọn cách vào chợ trả phí chỗ, không quá đắt đỏ đâu.

Chợ dù, giống xe khách dù, gây cản trở giao thông, cần dẹp bỏ. Tuy nhiên, có gì đó mâu thuẫn khi một ngày đi qua lối ấy đã thấy trống trơn bán mua. Gió vẫn thổi, nắng vẫn trong, chỉ có cá tôm vịt gà rau củ là im tiếng. Họ, những người bán rong đã dạt sang đường mới, vào chợ hay chuyển nghề khác khá hơn? Hàng rong gây phiền cho phố, nhưng khi vắng nó lại cảm thấy thiếu thốn, thật mâu thuẫn biết bao. Người bán hàng rong đâu muốn những cuộc rượt đuổi bi hài như thế. Tại họ muốn ngồi nhanh bán lẹ, tại  người như tôi cứ dừng lại để mua. Cũng tại cả đường đời mưu sinh lắm nỗi.

Con người rất cần sự chia sẻ. Chia sẻ không đơn thuần là được nói cho thỏa thích mà còn là được lắng nghe một cách thật lòng. Nói và nghe là hai yếu tố quan trọng không thể thiếu trong một cuộc chia sẻ. Không nhất thiết phải quá rạch ròi, cân bằng giữa nói và nghe, nhưng cốt lõi là sự tiếp nhận và trao gửi thật dễ chịu, không áp đặt và gượng ép. Một người sống có sự chia sẻ sẽ thanh thản, yêu đời hơn một người luôn ôm trong mình mối hoài nghi và cảnh giác, những câu chuyện bí mật hay những dằn vặt nặng nề. Tìm được người có thể lắng nghe hoặc được là người tin cậy để lắng nghe ai đó không dễ. Nếu có thì vui, nhưng nếu chưa có thì cũng chẳng phải là vấn đề.

Bởi không bỗng nhiên họ đến, cần một chữ duyên. Không đơn giản họ ở lại, cần sự vun đắp. Song đôi khi cố gắng không làm nên kết quả, cần hơn là sự hòa hợp tự nhiên về quan điểm sống, dù khác biệt cũng làm nên thú vị. Tôn trọng khác biệt thôi chưa đủ, có thực sự chấp  nhận những khác biệt đó hay không mới  là điều quan trọng. Dẫu cuộc đời đôi lúc như sàn diễn, ta lắm phen phải làm diễn viên, nhưng trong một mối quan hệ thực sự, ta phải được là chính mình thì sợi dây kết nối mới có thể bền chặt.

Cuộc sống không dễ dàng gì. Từ công cuộc mưu sinh đến hài hòa các mối quan hệ. Từ chăm chút ngoại hình đến ổn định nội tâm. Từ kiểm soát cảm xúc đến tự chữa lành tổn thương và khắc phục những khiếm khuyết của bản thân… Chẳng thể nhìn bề ngoài mà biết được ai như thế nào, đang vui sống thảnh thơi hay phải vật lộn chật vật ra sao. Cứ từ mình mà suy ra, còn bao khó khăn phải vượt qua thì người khác có lẽ cũng vậy. Thế nên thương hiểu và đồng cảm được thì tốt, không thương hiểu được thì bỏ qua là xong. Cứ khó chịu hay buồn bực về nhau chỉ thêm mệt mình, vì đó là đang hút về năng lượng xấu.

Khi người đối diện đang buồn khổ thì ta cần có cách chia sẻ phù hợp. Bảo họ “cố gắng nhé”, “phải vui lên” là cách an ủi hững hờ và vô tâm. Cứ cố kéo cảm xúc người khác lên bằng mấy câu khẩu hiệu, rao giảng bằng mấy lời răn dạy, thì mọi ủi an của ta sẽ trở nên vô nghĩa, phản tác dụng. Sự an ủi tốt nhất chính là ân cần lắng nghe và kiên nhẫn thấu hiểu. Khi người khác muốn chia sẻ thì điều họ cần nhất là được giãi bày, còn việc của ta là đồng cảm. Lúc đã giải tỏa được mọi điều trong lòng để bình tâm hơn, nếu họ tiếp tục cần ta, ta sẽ cùng họ đi tìm giải pháp.

Nhu cầu chia sẻ luôn có trong mỗi người, chỉ là cách thức chia sẻ khác nhau. Người thì cần có người để lắng nghe và tương tác. Người lại thích cưng nựng, thủ thỉ với thú cưng. Người quen ngắm thiên nhiên rồi cảm nhận bằng tai, mắt và nhịp thở. Người ưa giãi bày bằng câu chữ. Người say sưa thể hiện tâm tư bằng âm nhạc. Người muốn mô tả cảm xúc bằng nét vẽ… Thật là vô cùng đa dạng cách chia sẻ, vô cùng thú vị những hình thức chia sẻ. Và tôi nhận ra những người hướng nội có nhiều cách chia sẻ thú vị lắm, bởi nó bao gồm rất nhiều những chia sẻ không người và không lời.

Tôi vặn nắp lọ đường, lũ kiến vòng quanh một đàn nối đuôi nhau leo lên hí hửng. Trong lúc này, cái nắp thật vô dụng, chỉ là hình thức cho giống một cái lọ, còn chức năng của nó đang bị lỏng lẻo. Đổ chút đường đã lọc sạch bọn kiến vàng khè vào nồi bột sắn, tôi nhè nhẹ khuấy đều chất nước trắng đục như vôi. Phút chốc, lửa đã liếm lên gần miệng nồi. Thứ quánh đặc trong veo lục bục sôi, hừng hơi nóng lên mặt tôi, ran rát.

Đặt bát bột sắn trên bàn cho nguội bớt, tôi vào nhà tắm xả vòi sen, nước thấm vào từng sợi tóc mơn man mát lạnh. Xoa lên đầu loại dầu gội mới mua, mùi lavender thanh khiết, tôi thả lỏng hoàn toàn cơ thể và tâm trí. Sau một buổi sáng cuối tuần chăm chỉ dọn dẹp nhà cửa và sân vườn gọn gàng, tôi cũng thấy lòng mình như vừa được dọn dẹp. Tôi mở toang cửa sổ cho không khí thoáng đãng tràn ngập căn phòng. Trong không gian bình yên này, chỉ có tiếng nhạc êm cùng hương thơm thoảng dịu từ bình hoa sen đang bung nở. Mùa hè đang thư thái trôi qua…

Tôi với tay lên tủ sách, lấy cuốn sách quen xuống để trên đùi và nhìn ra phía cửa sổ ngắm nắng đổ xuống bờ tường rêu. Cuốn sách tôi đã đọc đi đọc lại không biết bao lần, vì nó hay, nhưng hơn hết là vì nhớ anh, người đã mang nó đến cho tôi cũng trong một chiều hè đầy nắng. Tôi đã thuộc từng chi tiết trong sách, từng vết gẫy, từng vết nhăn, bởi lúc nhớ anh tôi lại đem sách ra đọc và ngắm dòng chữ thân thuộc anh đề tặng. Vậy nên cuốn sách tuy được nâng niu nhưng chẳng còn mới nữa, khi từng trang giấy đã mềm lại vì có hơi tay người cứ mân mê nó mãi…

Tôi nhớ cái ngày vào thư viện rồi bất ngờ thấy anh khi anh đang ngồi cùng bàn đọc sách với tôi. Anh có nước da nâu, sống mũi thẳng và đôi mắt sáng. Tôi phát hiện ra anh khi ngước mắt lên thư giãn sau một chặp dài nghiên cứu cuốn sách dày cộp. Không ngờ được gặp một vẻ đẹp cuốn hút ngay trước mặt, tôi tự cho phép mình tận hưởng một cách vô tư. Tôi đang mơ màng thì bỗng anh ngước lên và bắt gặp con bé nhìn trộm mình. Tôi luống cuống và bối rối chả biết cất ánh mắt vào đâu làm anh cũng bối rối theo. Giây phút nhìn nhau ngắn ngủi mà ngưng đọng. Tôi và anh biết nhau lặng lẽ như thế, bằng những trao đổi không lời như thế. Vô tình hay hữu ý, chúng tôi thường ngồi cùng bàn. Tôi siêng lên thư viện hơn, dường như anh cũng vậy.

Có một lần, vì vội đi đón mẹ từ sân bay về thăm, cất đồ thế nào mà tôi để sót chiếc đồng hồ đeo tay trên bàn. Tối hôm đó, khi cơm nước xong, tôi mới giật mình nhớ ra. Tôi tiếc ngẩn ngơ, không nghĩ còn được gặp lại nó. Qua một tuần, sau khi đã tiễn mẹ ra sân bay, tôi trở lại nhịp độ cũ, lại lên thư viện. Vừa bước vào, tôi đã thấy anh ở đó với vẻ bồn chồn mong ai, không lẽ là tôi. Tôi mỉm cười tự giễu mình.

Sau khi trình thẻ mượn, tôi ngồi xuống góc bàn gần cửa sổ. Hơi tiếc vì hôm nay thư viện đông người, tôi chẳng có cơ hội ngồi cùng bàn với anh. Đang tập trung chép một số ý hay từ sách, bỗng có ai đặt vật gì đó ở trước mặt tôi, người đặt nó bước đi rất vội. Tôi ngẩng lên nhìn, thì ra đó là anh. Một chiếc hộp xinh xinh để trước mặt, tôi mở ra, hóa ra là chiếc đồng hồ. Trong hộp còn có mẩu giấy ghi: “Gửi em chiếc đồng hồ em để quên. Tôi là Quân, tôi có thể làm bạn với em không?”, kèm số điện thoại của anh. Tim tôi đập nhanh, mặt nóng ran, tay chân lóng nga lóng ngóng. Tôi cất vội mảnh giấy vào túi xách, ngồi ngây ra một lúc chẳng đọc được gì nữa. Tôi thu sách vở ra về, chẳng dám một lần nhìn sang phía bàn anh.

Tối hôm đó, sau khi mọi việc xong xuôi, tôi nằm trên giường tìm những từ phù hợp nhất để nhắn tin. Lời cảm ơn về chiếc đồng hồ đã giúp tôi dễ dàng hơn trong tin nhắn mở đầu. Tôi và anh bắt đầu nhắn tin qua lại và có cơ hội tâm sự nhiều hơn. Tình yêu dần đến trong những ngày hè nắng đẹp. Nhờ anh truyền cảm hứng mà tôi chăm học, chăm đọc hơn nhiều. Anh đã tặng tôi một giá sách rất xinh, giờ nó vẫn nằm đây, mà anh thì đang ở xa tít tắp.

Lúc anh quyết định đi nước ngoài làm nghiên cứu sinh, tôi rất buồn nên giận dỗi anh một cách vô lý. Tôi không thèm ra tiễn anh ở sân bay, làm lơ e-mail anh gửi và không thèm bắt máy cả những cuộc gọi của anh. Phải gần ba tháng sau, khi không chịu đựng nổi nỗi nhớ, tôi mới chịu liên lạc lại. Đến giờ cũng đã hai năm có lẻ. Và hôm nay, khi đang mơ màng nghĩ tuần tới sẽ mặc gì để ra sân bay đón anh, thì điều bất ngờ bỗng đến….

Anh đã cố tình về sớm để đem lại niềm vui cho tôi. Như giọt nắng đang nhảy nhót ngoài hiên, anh ùa vào với tốc độ ánh sáng. Tôi chưa kịp mặc váy đẹp, chưa kịp điểm trang, chưa kịp chuẩn bị hoa tặng anh, chưa kịp làm bất cứ điều gì, thì anh đột ngột xuất hiện ngay trước mặt. Tôi chìm ngập trong niềm hạnh phúc khôn tả, bỏ quên cả bát bột sắn đã nguội từ lâu, tay lập cập xoay mãi những đóa sen trong chiếc bình gốm, làm mấy cánh hoa rụng xuống mặt bàn. Chúng tôi cứ ngồi bên nhau bình yên như thế, cho đến lúc hoàng hôn tan lẫn vào màn đêm. Bên cạnh là cuốn sách anh tặng ngày nào, kỷ niệm tình yêu.

Ánh mắt hắn vằn từng tia đỏ rực, như ráng chiều cồn cào khát nắng của một ngày gần qua. Hất tung đôi giày nhàu nhĩ, hắn muốn được ngâm chân vào nước lạnh cho tan đi cơn mỏi mệt. Những cánh hoa quăn tít nằm trên mặt bàn như còn ngơ ngác sau cơn chia rời sự sống. Mặt trời rụng xuống. Khói bếp nhà ai quẩn quanh mùi cơm nóng hổi. Phải rồi, hắn thèm một bát cơm trắng, món thịt rang cháy cạnh và tô canh suông ngọt lành. Hắn nuốt nước bọt ừng ực, chỉ càng thấy rõ hơn cảm giác khát khô cháy cổ. Chẳng có gì bù đắp nổi cơn khát ấy, hắn thiếp vào giấc ngủ mê man.

Trời chuyển nắng sau những ngày lạnh lẽo lê thê, khóm hoa vàng bắt đầu thắm nhụy. Xét cho cùng, hắn chẳng thể bỏ bê mọi thứ mà lao theo đam mê mãi. Hắn vẫn phải tận hưởng những thứ bình thường của một người bình thường. Là được ăn ngon, ngắm gái đẹp và nhậu cùng chúng bạn. Rảnh  thì đến căn nhà bên sông mà buông cần và ngẫm sự đời.

Kỳ thực cái nỗi buồn mà hắn phải mang vác trong chừng ấy năm cũng không hẳn quá nặng. Nhiều lúc chính cái buồn ấy lại cho hắn thêm cảm xúc để mà sáng tạo. Dù có vô vọng, phù du hình dáng, thì vẫn còn đó khát khao, đợi chờ thật. Người con gái tóc dài như một cụm mây êm, đến thoáng chốc rồi lặn thật sâu vào phía sau rặng núi. Để lại hắn một mình trơ khấc trong nỗi tương tư. Một kẻ bất cần đời như hắn mà có ngày phải yếu đuối vì tình, kể cũng thú vị.

Sau đằng đẵng tháng năm, lau đã mọc um tùm trên bãi bờ kỷ niệm, cô gái bỗng trở lại. Nhưng lòng hắn thì trống rỗng hơn là hân hoan khi thấy nụ cười và ánh mắt kia không còn như xưa nữa. Và hắn đã từ chối sự mở lòng mà mình từng rất khao khát, trông mong. Hắn thầm nghĩ, thà đừng gặp lại thì hơn, thì vẫn còn cảm giác tim đập run rẩy, thực tế luôn quá phũ phàng.

Cà phê đen ngồi cùng đêm dài thao thức. Trái tim hắn như cuộn len xù quấn qua quấn lại dưới chân mèo nghịch ngợm. Ồn ào chão chuộc kêu om từ đám cỏ sau nhà. Hắn vẫn chưa thể thoát khỏi cơn trầm cảm lưu cữu, nhưng nỗi buồn chỉ còn thưa vắng, như đám mây xám đã tan biến trên bầu trời… sau một cơn mưa.

Đôi khi chợt buồn thăm thẳm, thấy linh hồn mình đang trôi nổi mênh mang trong một dòng chảy cô độc vốn dĩ. Ấy là khi ta nhìn vào tận sâu nội tâm ta và thấy rõ ràng, trần trụi những xấu xí, khuyết hao. Ta thấy mình cố chấp và nhạy cảm một cách thái quá để rồi biến chuyện nhỏ hóa  to, chuyện bình thường hóa nghiêm trọng. Chẳng để làm gì, chỉ thêm mất thời gian cho những suy nghĩ không đâu tự vơ vào. Đôi khi nỗi buồn chợt ùa đến chỉ sau một câu nói vô tình, một ánh nhìn lơ đãng không như ta kỳ vọng. Nỗi buồn mênh mang như con sóng nhỏ sôi lăn tăn trên mặt hồ một ngày đầu đông. Nỗi buồn tự dưng đến, nhởn nhơ ở lại, ta chẳng dễ dàng chế ngự đâu nếu lòng còn ngổn ngang, tâm còn náo động.

Con người có lẽ chỉ ung dung, tự tại chủ động đời mình khi không bị phụ thuộc vào một ai đó hay một thứ gì đó. Bởi khi đã để bản thân bị phụ thuộc, thì ta sẽ vui buồn theo những thứ mình phụ thuộc ấy. Chỉ còn cách rèn luyện nội tâm cho vững vàng để làm chủ được suy nghĩ bản thân. Biết chấp nhận thực tế để sớm tìm ra giải pháp, hơn là đi tìm niềm vui này để lấp vào nỗi buồn kia. Nếu cố tìm vui để lấp buồn, thì dễ có một ngày niềm vui ấy lại trở thành nỗi buồn tiếp theo chi phối đời sống mình.

Con người gánh trên vai quá nhiều nỗi sợ và âu lo, rồi thấy mình nhỏ bé và mong manh giữa vũ trụ vô tận. Sau cùng, khi phải đối diện với lão – bệnh – tử, có mấy ai không cảm thấy hoang mang, ngậm ngùi và bất lực? Dẫu biết kiếp người vốn thế và mọi điều đã xảy đến có khác được đâu, nhưng cảm xúc không phải là thứ lúc nào ta cũng kiểm soát được. Ừ thôi tự nhủ, chút nhạy cảm ấy sẽ giúp ta thấm thía sâu sắc hơn sự nhỏ bé, mong manh của kiếp người. Để biết sống khiêm nhường và nhũn nhặn hơn. Để biết nâng niu và biết ơn những gì ta đang có. Bởi ta biết, có thể lắm, nó sẽ tuột khỏi tầm tay ta… một lúc nào.

Quán hôm nay vắng lạ. Cũng may. Cô nghĩ thế! Thể nào gã cũng ngồi vắt vẻo chân rồi ngước mắt lên trần nhà ba hoa đủ thứ trên trời dưới bể để cô tròn xoe mắt nhìn. Có gì lạ đâu. Ngàn đời nay vẫn thế. Cũng lâu không gặp gã. Gã có khác ít nhiều. Nguyên cái bộ dạng râu ria tóc tai bù xù thì vẫn. Màu da bò đang lên mốt. Gã chơi một quả quần kaki may chỉ trần. Một chiếc áo khoác có những đốm khuy sáng lóe in nổi chữ D&G. Đôi giày vải bụi bặm. Máy ảnh vẫn trung thành Pentax cổ xưa. À, cái khác chắc là đôi mắt của gã, đôi mắt đã linh hoạt hơn, long lanh sáng. Chẳng còn đục ngầu thâm quầng bởi thức khuya với thuốc lá chè đặc. Nguyên cớ gì?

Gã có cách yêu chả giống ai. Yêu gì mà chẳng tỏ ra chiều chuộng đối tượng. Cứ dửng dưng như thể gã chẳng liên quan đến người ta tí tẹo nào. Yêu mà khiến người ta cứ tự ái liên miên. Nhưng lâu lâu mới hiểu. Cái tình của gã rất sâu. Nó lặn tít tịt vào bên trong và nằm ở đấy yên lành, không mảy may suy suyển. Mặc cô đỏng đảnh dỗi hờn mưa nắng. Mặc thiên hạ thở ra than vào đụng chạm. Gã cứ ôm cái khối tình đó đặt nguyên một góc trong tim. Làm thơ. Làm nhạc. Vẽ những căn nhà xô lệch. Và yêu như mê.

Cái lần gã lao như điên trong đêm với xe máy cà tàng ra Hà Nội chỉ để đón cô từ sân ga và để đưa cô về nhà. Để trên chuyến tàu đêm nhiều bạn bè đưa tiễn ấy cô đứng ngồi không yên. Khăn phấp phới bay theo cơn gió đột ngột giội vào khe cửa tàu không thể kín khít. Sớm ra, sau cơn ngủ vật vờ, đã thấy gã đợi ở cửa ga. Đưa cô qua nhà, gà quay xe về chốn cũ.

Nhớ những lần cùng nhau ngồi ở Cửa Đông, gã thường mang những bông hoa vàng đến. Bên làn nắng rọi xiên qua ô cửa, gã cứ nhìn vào mắt cô, chẳng nói câu gì. Cô loay hoay với mấy cánh hoa vô tư, khuấy nước thành những vòng tròn xoay tít…

Thời gian xa vắng. Đôi ba lần bất chợt nhận được thư gã từ những chuyến đi dài, cô đọc mà chẳng hiểu gã huyên thuyên gì. Dường như gã chỉ đang thì thầm với chính gã:

“Dưới chân em một vùng cỏ rối. Là anh, trong xanh biếc muôn trùng. Một cọng cỏ âm thầm. Bước chân em. Có phút nào giẫm lên? Chớ hỏi vì sao anh là ngọn cỏ dưới chân em. Những việc không tên. Những ân cần em không hề hay biết. Những vội vã em ném lại sau lưng. Cả bao ngày mỏi mệt… Anh gánh lấy như người gác rừng nhẫn nại. Chớ hỏi vì sao, khi trên đường bao cô gái hơn em, khi bên cạnh bao ánh mắt tươi êm, anh có thể có một vài cô hơn thế? Vì sao, em biết không? Có những điều cháy ở trong lòng. Là tình yêu, điều không hiểu nổi. Là nỗi nhớ chưa một phút nguôi quên. Là bởi yêu thì không cần lý giải. Cọng cỏ anh, dưới chân em, cứ nằm đó mà xanh, mà chờ em mải miết. Đừng hỏi vì sao. Em cứ yêu thì biết!”.

Giờ thì gã ngồi đây, trước cô, bình yên thanh thản mà nghe tiếng nhạc rớt rơi trên đỉnh đồi kỷ niệm.

Chỉ còn một khoảng trống mênh mông, khoảng trống màu tối. Tôi mò mẫm trên con đường đi qua khu biệt thự hồng. Khu biệt thự này suốt nhiều năm rồi không có người ở vì một lý do nghe không thực tế, những tin đồn ma. Tôi xé cỏ bước, chân hẫng lên hẫng xuống trồi sụt theo bề mặt đường cỏ với đá chen nhau. Cỏ ướt lướt thướt bởi sương đêm, nham nháp cọ vào chân tôi, ngứa rát. Loài cỏ này cao như lúa, ngọn vun vút như chông, có lông, lá to bản, gốc trắng ngần. Tôi biết rõ nó như vậy bởi tôi vẫn thường đi qua đây những buổi chợ. Nhưng đây là đầu tiên tôi đi vào lúc nửa đêm. Bóng đêm đặc sánh phủ sẫm đen con đường trước mặt, mắt tôi như vừa bị một lớp màn nhung phủ lên.

Suốt đoạn đường vắng vừa qua, tôi miên man những ý nghĩ trong đầu. Cơn hoảng loạn vừa xong, còn sũng ướt. Nỗi buồn chảy dồn xuống hai mắt, lăn qua căm, chạm vào dãy xương quai xanh. Tiếng quá khứ vọng lại đắng. Tiếng hiện tại vang tới nghẹn. Tôi chới với ở lớp chênh chao ấy, như lớp kem trong chiếc bánh hết hạn, đang dần chảy nhão.

Tôi vừa đi vừa nghĩ miên man giữa tiếng côn trùng kéo nhị. Nếu cứ tiếp tục phải ngồi nghe những câu hỏi dồn dập, tôi sẽ hóa điên mà quăng ném mọi thứ. Rất may tôi còn đủ tỉnh táo để không ném đồ, chỉ đày đọa đôi chân đi thêm một đoạn đường dài nữa cho tâm trí được dịu lại. Khi chưa thế giải quyết vấn đề, tôi nên tạm thời xa nó, ít nhất là một đêm, để không làm gì dại dột thêm. Người ta thường làm những việc điên rồ trong lúc nóng giận, tôi phải tách mình ra khỏi hoàn cảnh ấy, để cả tôi và anh cùng nguôi đi, lắng lại rồi bình tĩnh thu xếp ý nghĩ vào trật tự. Dẫu biết sau quãng căng thẳng ấy, mọi thứ sẽ dần được giải quyết vì tất cả chỉ là hiểu lầm. Song tôi vẫn thấy vô cùng mệt mỏi vì không đủ sức nói cho sáng rõ mọi nguồn cơn để anh có thể thông suốt ngay. Tôi buộc phải tìm một bầu không khí khác để thở trước khi kiệt sức…

Hết con đường này là ra đến chợ. Chợ không một bóng người. Những cái lán chìm trong im lặng. Tôi ngồi xuống chiếc chõng tre của hàng nước đầu chợ, mắt mở to nhìn lên khoảng trời đêm. Tôi chợt thấy thương anh thay vì ấm ức như ban nãy. Suy cho cùng, nếu không vì yêu tôi thì anh đâu có nổi điên vì ghen tuông mà lỗi là do tôi gây hiểu lầm.

Tôi ngủ thiếp đi lúc nào không hay và bừng tỉnh giấc khi trời đã tờ mờ sáng. Trong non tươi bình minh, nghe lòng mình dịu lại. Tôi nhìn quanh, thấy một đôi ốc sên đang cùng nhau chậm rãi bò nơi góc tường. Tôi thầm nghĩ, đây là đôi tình nhân hạnh phúc nhất khi có nhau trong buổi sáng mát mẻ như vậy. Cũng như tối qua, tôi bắt gặp ánh mắt âu yếm của hai chú chó nhìn nhau tại điểm hẹn vắng vẻ. Tôi thắc mắc, những con vật cũng có tình yêu đẹp đến thế ư? Ừ, chúng cũng có đời sống tình cảm riêng mà ta không thể biết được. Yêu thương có mặt ở khắp muôn loài, đâu chỉ riêng con người. Mà con vật mới là loài dám sống và yêu trung thực nhất. Con người thì hay nhiễu sự, việc bé xé ra to. Nghĩ vậy tôi bật cười, muốn nhanh chóng quay về làm rõ mọi hiểu lầm vô tình đã làm tổn hại niềm tin trong anh. Hẳn rằng anh đã có một đêm mất ngủ…

Một chiều như bao chiều, cô bỗng bắt gặp một dáng hình quen thuộc từ lối nhỏ bước ra, cao lớn và điềm tĩnh. Chẳng như thường ngày, chẳng đơn thuần vô tư như bao cơn mưa mọi bận, lần này có lũ. Là lũ thực, lũ cuộn ào ạt dưới chân, ngập lên tới đầu gối. Và trong lòng cô cũng có một cơn lũ đang ùa về.

Bắt đầu từ lúc anh che ô cho cô và nói lời bối rối, cô và anh trở thành nhân vật chính trong một cuốn tiểu thuyết ngập đầy tâm trạng. Đã đi qua bao khốn khó trong đời. Đã chắc những trải nghiệm bản thân là nhiều nhặn, đủ dùng. Đã vật lộn và đấu tranh đến kiệt cùng trong cái thế giới nhiều áp lực, lo toan. Đã đạt được chút thành tựu và yên vị với thực tại đang có. Vậy mà mọi thứ còn bị khuấy động lên, trái tim còn bị giày xéo thêm…

Cơn mưa chiều nay ùa về như định mệnh. Lốp xe mòn lăn khó nhọc qua những ngả đường mưa lũ dâng trôi. Một lời bày tỏ thốt ra đột ngột từ anh khiến tim cô như ngừng đập. Nước mắt nhòa lẫn trong mưa. Từ phút tỏ bày ấy, bình yên trong cô đã nhường chỗ cho bão giông và đau khổ.

Tình muộn. Tình đến khi mọi thứ đã an bài. Khi cô đã đi qua cái thời sẵn sàng bất chấp tất cả để bước theo dẫn dụ của cảm xúc. Cái tình lúc này đã khác nhiều, kín đáo, lẩn khuất và chìm sâu. Đến không cần đáp đền, chẳng màng điều kiện. Đến là đến, cứ âm thầm nằm đó, vậy thôi! Dẫu cô được trẻ lại trong thứ cảm xúc lạ lùng, nhưng cô cũng trở nên già nua hơn bởi nỗi niềm không thể giải tỏa. Khi hoàng hôn đã buông trên dãy núi, màn đêm đã ngự trị, khi cuộc sống đã an bài xong xuôi mọi sự, chính cô còn chẳng muốn khuấy động đời mình, thì ai đủ sức khuấy động được cô lên.

Tháng năm đã đào luyện cho cô sự cứng cỏi vững vàng, biết cái gì nên và cái gì không. Ở tuổi này, với cô cảm xúc không phải là tất cả. Cơn lũ ư? Chỉ có thể càn quấy vài khắc linh hồn, chứ chẳng thể cuốn phăng cô đi được. Vậy là sau cơn lũ, cô vẫn ngồi đó bình lặng, thản nhiên.

Vệt nắng chiều thắp vội. Đêm phủ mình lên những tàng cây gầy guộc, cảm xúc nằm nhẹ tênh, im ắng và an phận. Gió len lỏi qua từng sợi vải áo đan vụng về, đòi lôi cô ra ánh sáng để mà sống thật. Bị chói lóa, cô càng cố thu mình kĩ hơn trong vùng an toàn đã được định đoạt từ nghìn năm trước. Cô muốn sống trọn vẹn nhưng lại càng muốn sống bình yên. Trên mảnh đất cằn khô, sự sống vẫn tiếp diễn. Chim chóc vẫn bay ca, mặt trời vẫn mọc rạng rỡ, cỏ cây vẫn lên xanh… Sự sống thật kỳ diệu, vạn vật thật kỳ diệu và cô đang thở lúc này, cũng thật là kỳ diệu. Vạn vật luôn ở đó, chỉ là cô có để mắt nhìn và thấy chúng hay không mà thôi. Tình yêu thương đã luôn ở đó, chỉ là khi nào cô thấy chúng mà thôi. Mà dẫu cô có thấy rồi, cô cũng chỉ cần lặng lẽ cảm nhận, ghi nhận là đủ.

Cảm tạ cuộc đời vẫn trao cho cô những thương yêu tươi mới, dù muộn nhưng cô vẫn biết ơn và nâng niu tuy chẳng thể đáp đền. Với cô, thứ tình muộn ấy như một làn hương dịu, làm lòng người khẽ lao xao, nhưng không thể khiến cô đủ dũng khí phá tung thực tại bình yên. Và cô bằng lòng nhẹ nhõm lướt qua mùi hương ấy.

Ai đó từng nói “Hoa là trí nhớ của đất”, nên đi tới đâu tôi cũng tìm tới cỏ hoa nơi ấy mà nhìn ngắm, để có thể cảm nhận và thấm được chút đặc trưng của một vùng miền. Tuổi thơ tôi gắn liền với ký ức đẹp về hoa, những loài hoa giản dị như tâm hồn trẻ nhỏ của tôi lúc đó. Hoa nhọ nồi cánh li ti trắng, hoa râm bụt đỏ tươi bên hàng rào, hoa xấu hổ e ấp khép nép, hoa dại nở hồn nhiên bên triền đê… Lớn lên, tôi lại có thêm tình yêu với hoa trong phố, những gánh hàng hoa, nhưng xe hoa dạo và đặc biệt là chợ hoa ngày Tết… Hoa đem cho tôi niềm yêu đời trong trẻo và mang cho cuộc sống bộn bề cảm giác mềm dịu hơn.

Bà ngoại tôi là người rất yêu hoa. Bà kể rằng, những năm đánh Mỹ bom đạn ác liệt, chợ hoa phải thường xuyên sơ tán lúc còi báo động vang lên. Thời của ông bà, người dân còn phải xếp hàng mua từng bông hoa trong quầy hoa Nhà nước gần đài phun nước Thủy Tạ, hoặc phải sang quầy hoa đối diện với Bách hóa tổng hợp Tràng Tiền mới có hoa. Thời của các bậc tiền bối như cụ Đức Thái ở Lãn Ông, cụ Trưởng Tràng ở làng hoa Ngọc Hà, cụ Mỹ ở phố Thuốc Bắc… đã xa lắm rồi, song cảnh cũ người xưa vẫn chẳng thể mờ phai trong lòng người yêu hoa thuở trước.

Giờ đời sống đã dư dả, người ta chuộng hoa nhập ngoại đắt tiền và tặng nhau những bó hoa mới lạ, sang trọng, cầu kỳ. Hoa không còn giản dị, mộc mạc như xưa, cũng như người thời nay, chúng được trang điểm mỹ miều, lộng lẫy với gắn nơ, đính hột, tẩm màu, xịt thơm… Có những bó hoa to hơn cả thân người, vô cùng hoành tráng và ấn tượng, khiến thiên hạ phải trầm trồ thán phục. Đẹp thì rất đẹp, long lanh thì rất long lanh, nhưng bà tôi lại thở dài: “Trang hoàng thái quá khiến hoa trở nên diêm dúa nặng nề, làm mất đi vẻ đẹp thanh thoát, nguyên sơ của hoa”.

Tôi yêu nhất thời điểm mỗi độ xuân về, khi các làng hoa náo nức người xe đông vui nhộn nhịp. Những ngày áp Tết, tôi thường cùng bà và mẹ xuống Quảng Bá, Tây Tựu, Nhật Tân… để tận hưởng không khí xuân đậm đà rét ngọt. Tôi được thỏa thuê ngắm từng gốc đào, cây quất, giò lan. Góc này violet tím xôn xao, góc kia cúc nở vàng rực rỡ. Giờ, bãi đất ven sông Hồng của làng Nhật Tân đã bị thu hẹp, chỉ còn thưa thớt vài mảnh vườn rải rác với những hàng đào, quất đứng lưa thưa. Còn làng hoa Ngọc Hà, từ khi lên phố, nhà cao tầng đua nhau mọc lên, lấn hết không gian trồng hoa, địa danh nức tiếng giờ chỉ còn trong hoài niệm. Nhưng bù lại, Hà Nội giờ đây ngập tràn hoa khắp phố xá. Có thêm nhiều xe đạp hoa, cửa hàng hoa hiện diện khắp nơi từ đường to đến ngõ hẹp. Những bông hoa từ muôn nẻo ngày ngày theo bước chân người mẹ, người chị vào nội thành góp vui cho phố. Sớm mai thức giấc, đã thấy xôn xao những hoa, những lá chờ tay người đến lựa. Hoa gì cũng có, màu gì cũng thấy, tha hồ lựa chọn, tha hồ ngắm nhìn. Các bà các cô nô nức váy áo “check in” cùng hoa. Phố phường nhộn nhịp người và hoa đua nhau tưng bừng khoe sắc.

Chợ hoa ven đê Yên Phụ, tờ mờ sáng, khi còn chưa rõ mặt người, đã lao xao tụ họp. Hàng trăm loài hoa lóng lánh sương đêm được bó lại thành từng bó lớn, giá bán rẻ hơn so với hoa trong phố. Người mua lẻ, kẻ mua buôn hỉ hả ôm đầy tay những hoa những cây mua được với giá hời… Chợ hoa Hàng Lược những ngày cuối năm, người ta đi dạo để được đắm chìm trong màu sắc và hương thơm. Nào đào, quất, cúc, thược dược, violet, thủy tiên… Nào tùng trăm năm, cúc mốc, si già, thanh liễu… Nào phong lan, mõm sói, sen cạn, huệ trắng, hải đường… Hoa gì cũng có, cho người ta được thỏa lòng, thỏa mắt và thỏa chụp.

Với tôi, mùa xuân không thể thiếu hoa đào. Đào có nhiều loại như hồng cánh đơn giản dị, đào phai thanh nhã, đào bích thắm đỏ… Tôi không cầu kì phải lựa đào dáng, đào thế kiểu ngũ phúc, phụ mẫu, tam đa, thất hiền, Phật Bà Quan Âm ngự đài sen… mà ra chợ, ra vườn để được hưởng không khí xuân đúng nghĩa, còn cành đào mang về thì chỉ cần nhiều nụ, nhiều hoa và dáng xinh là đủ. Tôi thích cắm đào trong bình gốm hay hũ sành, cảm giác đào cắm trong đó mới biểu lộ được hết cốt cách thanh nhã, mộc mạc của nó.

Tết mà không nhắc đến hoa thủy tiên và hoa lan thì quả là thiếu sót. Ngày xưa các cụ tự trồng, tự chăm rồi thưởng trà ngắm lan. Ngày nay dân tình chuộng trưng các chậu lan lớn có giá vài triệu, thậm chí vài chục triệu. Lan thành món quà để người ta biếu xén nhau, thành thứ để người ta thể hiện độ giàu sang. Riêng thủy tiên thì có lẽ vẫn giữ được nét tao nhã, kín đáo, tĩnh tại của mình. Tết miền Bắc xưa, mỗi gia đình thường có một vài bát thủy tiên trưng bàn thờ, bày trong phòng khách. Thủy tiên giống như người thiếu nữ nơi khuê phòng, việc nuôi trồng đòi hỏi lắm công phu. Người chơi hoa phải biết chọn củ và chồi, có chế độ dinh dưỡng tốt với chất nước phù hợp, cắt gọt khéo léo tỉ mỉ để tránh làm bào hoa bị thương hay cuống hoa bị đứt. Bà tôi hay nhắc đi nhắc lại câu: “Người trồng hoa giữ nước nguồn như giữ gìn con mắt, hoa là mắt con gái lúc bình minh”.

Sau nhiều ngày xuân rét đậm, mùa hạ khoáng đạt đã cập kề. Trên những nẻo đường nhộn nhịp chân bước, hoa vẫn đang điểm tô cho cuộc sống, thắp lên niềm hân hoan trong tim người. Và tôi, luôn trẻ trung tươi mới trong thế giới rộn ràng sắc hương của những loài hoa mà tôi yêu.

Tôi khẽ hé cánh cửa gỗ nhìn xuống. Những tia nắng ban sớm đang hân hoan rọi vào tàng khế cuối vườn. Đôi chim chào mào vô tư nhảy nhót tung tăng trên từng tán lá còn đẫm sương. Rồi tôi mở toang cả hai cánh cửa, để căn phòng tràn ngập ánh sáng trong lành sau bao ngày bị bít bưng tối tăm. Nhặt chiếc lược rơi dưới chân giường lên, tôi chải tóc. Mái tóc khô xơ, từng cọng từng cọng theo kẽ lược rời khỏi đầu, rơi xuống chân. Cứ theo từng giai đoạn, tóc lại rụng tơi tả khiến tôi lắm khi lo âu, phát hoảng. Song tôi tự nhủ, có lẽ tóc cũng muốn có một sự thay đổi cho mới mẻ mà thôi.

Thế là đã hai tuần kể từ khi anh đi xa. Căn nhà trở nên trống trải kỳ lạ. Hơi ấm còn vương lại chút ít cứ muốn dằn dỗi bỏ đi để tôi ở lại một mình. Tôi trở nên mong manh dễ vỡ. Gương chẳng buồn soi. Váy áo chẳng buồn mặc. Phấn son buông quăng, bỏ vãi. Nhạc không buồn nghe. Sách không buồn xem. Không thiết cả gặp gỡ bạn bè đang í ới.

Ngày ngày, tôi cứ ra ra vào vào không làm nổi việc gì, chỉ mải ngóng chờ một tiếng chuông reo và giọng nói quen thuộc. Để rồi hơn chục ngày qua, tiếng chuông vẫn câm lặng không thèm đoái hoài tới mong mỏi của tôi. Dẫu anh đã dặn trước là rừng núi nơi anh ở sẽ chẳng có sóng điện thoại, tôi vẫn sốt ruột đến cháy lòng. Chẳng một tín hiệu gì, chỉ có tiếng còi xe từ đường vọng vào, buồn hun hút… Tôi đến bên chiếc radio, vặn nút FM để âm thanh vang lên cho căn phòng bớt trống trải. Một bài hát yêu thích, âm điệu rộn ràng nhắc nhớ tôi về những ngày còn là cô sinh viên nhí nhảnh. Vậy mà giờ đây tôi lại ngồi ủ ê, bỏ phí thời gian cho nỗi nhớ nhung yếu đuối. Trong đầu tôi bỗng có tia sáng xẹt qua, tôi phải thay đổi, à không, chính xác là tôi phải trở về với chính mình.

Tôi vội thay quần áo để ra hiệu sách. Ở chốn bình yên ấy, tôi sẽ nguôi ngoai đi nỗi mong đợi lê thê. Tôi cần hiểu, đâu phải lúc nào sự quan tâm của anh cũng có thể đủ đầy. Anh còn bao thứ phải lo, bao việc phải đảm nhiệm. Tôi nên chủ động thu xếp cuộc đời mình để bớt lệ thuộc vào anh, bớt gây áp lực cho anh khi anh đã có quá nhiều áp lực.

Nghĩ lại, trong suốt mấy năm qua tôi đã yêu sai cách. Hẳn rằng, lối yêu dựa dẫm của tôi đã khiến anh âm thầm mỏi mệt. Còn tôi thì đã bỏ lỡ biết bao cơ hội của riêng mình. Tôi đã quên trau dồi, nâng cao giá trị bản thân để trở nên độc lập và cuốn hút. Giờ tôi mới nhận ra có là muộn quá không? Tôi tin là chưa đâu, vẫn còn kịp.

Từ hôm nay, tôi sẽ bước sang trang đời mới. Tôi phải mang mình ra khỏi sự ủ ê yếu đuối mà làm gì đó cho có nghĩa lý với chính đời mình. Tôi và anh cần có những khoảng riêng tư dành cho bản thân. Tôi cần sống cho ước mơ của chính mình như anh vẫn đang sống với đam mê của riêng anh vậy. Tôi bỏ lỡ quá nhiều thời gian quý giá mà đáng ra tôi đã làm được bao điều. Tôi quên rằng mỗi người nếu không tự có cho mình sự độc lập, tự chủ thì sẽ chẳng là gì nữa cả.

Tôi khép cửa, bước ra đường. Ánh nắng chiếu lên tóc tôi những tia vàng ấm ngọt ngào. Âm thanh quen thuộc của phố phường dội vào trí não, đánh thức sự hoạt bát ngủ quên. Tôi tươi xinh trong chiếc váy màu thiên thanh, bước tung tăng trên đám lá khô đang vỡ lạo xạo giòn tan.

Hiệu sách không xa nhà tôi là mấy. Xe đạp, xe máy xếp hàng dãy dài ngay ngắn. Tôi nhìn ngắm khung cảnh xung quanh. Trong số những gương mặt đang say sưa lật giở sách kia, có ai đi tìm sách chỉ vì nỗi đợi chờ trống vắng? Làm gì có ai, họ cần sách thật, không như tôi đang kiếm tìm một sự lấp chỗ trống. Tôi không thể như vậy nữa, tôi sẽ sống cho khát khao ngày xưa của riêng tôi, kể từ phút này. Tình yêu với anh vẫn thế, nhưng tôi đã biết mình phải làm gì để nó ý nghĩa hơn. Tôi tự cười mình hay hờn dỗi trẻ con chỉ vì anh đang sống trọn vẹn với đam mê của mình. Đáng ra tôi phải là người ủng hộ niềm đam mê đó của anh mới phải. Tình yêu chỉ là một trong những điều quan trọng, còn nhiều điều khác quan trọng lắm chứ! Công việc và các mối quan hệ lành mạnh thậm chí còn bổ trợ, nâng đỡ cho tình yêu thêm thăng hoa cơ mà. Giờ thì khác rồi, tôi sẽ thực hiện những dự định đã bỏ bẵng bao năm. Anh chắc hẳn sẽ bất ngờ về sự thay đổi tích cực của tôi trong ngày trở về. Nghĩ đến đó, tôi thấy hân hoan hạnh phúc.

Cầm trên tay cuốn sách có tựa đề “Thông minh sâu thẳm”, tôi vu vơ hỏi mình, đã biết thông minh sâu thẳm là thế nào chưa?

30 Phan Bội Châu – Cà phê Phố cũ, bên cạnh bạn cũ, thêm một người nữa mới tinh, là bạn mới quen của bạn. Căn gác xép mái thấp, sàn gỗ. Guốc cao gót lênh khênh đưa đầu gần chạm trần. Ghế bé, bàn nhỏ. Vạn niên thanh xanh mướt trổ đầy những chiếc lá hình trái tim. Cửa sổ lấp lóa nắng, vừa đủ cho thân người có thể nhoài ra nhìn xuống. Phía dưới, những mái nhà lô xô ngói xếp nâu trầm lấm tấm rêu non.

Chiều đẹp đến thế mà không thể đem cho tôi sự hứng khởi muốn mở mang quan hệ. Vì vậy, tôi cứ ôm cứng lấy tờ báo, gí mắt vào và vô duyên ngồi đọc. Mặc kệ hai người bên cạnh thao thao nói cười rồi lại thì thầm rủ rỉ giữa tiếng quạt quay xèn xẹt đều đều. Không rõ từ bao giờ, tôi trở nên thích thú cái cảm giác một mình giữa đông vui. Không gì cản được tôi tận hưởng thế giới riêng tư đó trong thảnh thơi, bình lặng. Xung quanh khi ấy chỉ còn là những vệt cọ mờ, âm thanh dường như bị thu nhỏ và đẩy lùi đi xa tít.

Ngoài việc quan trọng là tìm hiểu bên trong mình, tôi còn thích ngồi im lặng quan sát, ngắm nhìn đời sống và thấy cái nhộn nhịp, xô bồ cũng thực là đáng yêu. Ban đầu, tôi sợ xung quanh phiền lòng khi nhiều lúc tôi cứ thu mình để tận hưởng trạng thái riêng tư ấy. Song cuối cùng tôi nhận ra, ai cũng đang bận bịu với những niềm vui, nỗi buồn của chính họ. Hóa ra không phải mỗi tôi có nhu cầu nuôi dưỡng và khám phá nội tâm, không chỉ riêng tôi muốn tường tận cái thế giới riêng tư thú vị và bao la đó…

Tôi thích ví tâm hồn như một triền sông. Triền sông ấy có thể là bến bờ nhộn nhịp người qua kẻ lại tấp nập bán mua. Cũng có thể là một triền sông cỏ hoa xanh tươi bướm ong dập dờn. Hay đó là một triền sông hoang vắng nguyên sơ chỉ lác đác vài bông lau trắng dạt mình theo gió… Mỗi người sẽ có một triền sông khác nhau và mỗi người lại thích một triền sông không giống nhau. Riêng tôi thì thích một triền sông tĩnh lặng, như câu thơ tôi từng viết:

Lòng ta như một triền sông vắng
Nở hoa vàng ngơ ngác dưới sương bay.

Tôi hay tưởng tượng ra khung cảnh mình ngồi bên thềm nhà vào một ngày mùa thu êm ả. Trên đầu tôi là tán cây rợp lá đang xòa bóng mát. Dưới chân, cỏ mọc xanh rờn bên những khóm hoa khoe sắc tươi xinh. Nắng đầu thu trong trẻo chiếu dịu dàng qua mái hiên và rơi giọt giọt xuống thềm. Từng chùm hoa nắng nhún nhảy trên đất theo sự xao động của những tán lá đang vẫy gió trên cao. Và tôi cứ ngồi im lặng như thế ngắm nhìn vạn vật quanh mình vui sống hiền lành, giản dị. Và tôi cứ thỏa thuê tận hưởng trọn vẹn khoảnh khắc bình yên mà tôi đang có lúc này, ngắm nắng ngoài hiên.