Winlinh

Cá mòi là một trong những loại cá yêu thích của nhà tôi. Sáng chủ nhật, khi ánh nắng xiên qua ô cửa bếp, là lúc tôi đang kho cá mòi.

Cá mòi có tên tên tiếng Anh là Sardine, thuộc họ cá trích, là loại cá biển thơm ngon và giàu giá trị dinh dưỡng. Cá màu trắng bạc, mình dẹt, vảy mềm nhỏ, thịt ngọt, xương nhiều nhưng mềm, có vị ngọt tự nhiên nên được nhiều người ưa thích. Cá có kích thước chừng 10 – 20 cm tùy loài. Đầu cá hình tam giác, miệng nhỏ và hơi thuôn. Mắt to, thân dài, hơi dẹt và thu hẹp ở phần đuôi. Có một vây lưng, một vây bụng và hai vây mang, phủ lớp vảy bạc sáng, lưng màu xanh xám. Ở Việt Nam, sông Hồng và sông Luộc là khu vực cá mòi quy tụ thành những đàn lớn. Cá mòi ngon nhất là cá mòi ở sông Hồng, càng bắt được những con cá mòi ngược dòng sông vào sâu trong đất liền thì càng ngon, càng ngọt.

Cá mòi có một bản năng rất đặc biệt khi được sinh ra ở sông nhưng lại bơi ra biển để sống. Hàng năm vào độ cuối tháng 2, đầu tháng 3 âm lịch, mùa sinh sản của chúng, những chú cá lại vượt dòng nước chảy và về nơi mình sinh ra để đẻ trứng. Khi đàn cá mòi bơi ngược từ hạ lưu sông Hồng về vùng Hưng Yên, Hà Nội… là lúc làng chài ven sông Hồng rộn ràng thả lưới đánh bắt. Vì vậy mà người dân truyền tai nhau câu chuyện về sự tích cá mòi. Họ kể rằng, cá mòi là do chim ngói hóa thành khi mỗi năm hết vụ lúa thu, chim ngói bay ra biển, hóa thân thành cá mòi. Mùa xuân, cá bơi ngược về sông, đến đầu nguồn lại hóa thân thành chim ngói. Sự tích này giúp người dân nhớ về tập quán di cư của hai loài cá mòi và chim ngói. Trứng cá mòi nở ra ở vùng nước ngọt, khi trứng nở, cá con lớn lên theo hành trình từ sông trôi ra biển. Trong những ngày tháng giêng nắng ấm, lượng cá đánh bắt nhiều, nếu không ăn hay bán hết thì người đánh cá sẽ phơi khô cá hoặc muối chua để bán.

Cá mòi chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, trong đó có: Omega-3, giúp thúc đẩy sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và hạ huyết áp, giảm thiểu các bệnh về tim. Vitamin D, vitamin B, vitamin A,… hỗ trợ cơ thể hấp thu canxi hiệu quả, tốt cho xương; giúp cải thiện chức năng tim mạch, thúc đẩy cơ thể chuyển hóa hiệu quả năng lượng từ thực phẩm và tốt cho mắt. Cá mòi cũng chứa nhiều canxi, photpho giúp tăng cường sức khỏe và độ dẻo dai cho xương khớp. Loài cá này cũng chứa các khoáng chất như sắt, niacin, kali, magie, kẽm và photpho,… giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng cơ bản của cơ thể, bao gồm cả sức khỏe xương và hệ thần kinh. Cá mòi trông nhỏ bé thế thôi nhưng lại là nguồn cung cấp protein dồi dào, giúp tăng cường sức mạnh cho xương và cơ bắp, đồng thời tham gia vào quá trình hỗ trợ sự vận chuyển và chuyển hóa các chất dinh dưỡng khác trong cơ thể. (*)

Cá mòi thường được kho tiêu, sốt cà chua, làm chả băm, nấu canh chua, rán giòn chấm mắm ớt, nướng than hoa chấm muối tiêu chanh, nấu cháo, trộn salad, trộn gỏi. Và người ta còn làm cả mỳ Ý cá mòi khá ngon nữa. Có giai đoạn tôi mê cá mòi kho nồi đất rục xương cùng chuối xanh và tương người ta bán ở siêu thị. Vị của chúng ngon mê tơi khi xương cá ăn được và bùi hết biết. Còn tự nấu thì tôi hay kho tiêu. Hôm nào may mắn gặp buổi chợ có cá mòi tươi là tôi đều rinh chúng về. Vị cá tanh dễ chịu, quện giữa mùi nước mắm, hành khô, kẹo đắng tự chưng, nước và chút dầu ăn nữa, mùi vị trở nên hoàn hảo. Cứ thế đun xình xịch trên bếp với chế độ liu riu lửa. Lúc cá đủ chín sẽ săn lại, khi ăn sẽ rất chắc thịt mà xương lại mềm. Tôi thường thêm tiêu chín ngào đường Phú Quốc vào nồi khi còn khoảng 10 phút nữa là tắt bếp. Vị tiêu bay ra đầy không gian, thơm nức mũi.

Hạnh phúc mỗi ngày với tôi chỉ là những điều dung dị, đơn giản như thế! Và gian bếp của tôi càng thêm ấm áp, bình yên khi có thêm vị thân thuộc của cá mòi.

(*) Một số nội dung về tập tính và thành phần dinh dưỡng của cá mòi được tham khảo và trích dẫn từ Internet.

Nhắc đến biển Thái Bình, ta không thể không nhắc đến những bãi biển nổi tiếng ở nơi này là biển Đồng Châu, biển Cồn Vành và biển Cồn Đen. Mời bạn cùng Winlinh ghé thăm những bãi biển bình yên và nên thơ nơi này nhé!

– Biển Cồn Vành có đường bờ biển dài 6km, tọa lạc tại xã Nam Phú, huyện Tiền Hải, cách thủ đô Hà Nội 150km, cách trung tâm thành phố Thái Bình khoảng 25km. Cồn Vành nằm trong khu vực trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng và đã được UNESCO công nhận là hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú và thuần khiết từ năm 1994. Đến đây, bạn sẽ được hưởng một bầu không khí trong lành, thoáng đãng. Được nghe tiếng gió thổi bình yên từ những chòi ngao nằm lặng lẽ trên làn nước lăn tăn gợn sóng dưới màu hoàng hôn ấm áp. Bạn cũng sẽ được gặp những người dân chài bình dị, chân chất sẵn lòng chia sẻ với bạn về công việc và cuộc sống ngày thường của họ. Có thể nói, Cồn Vành là một trong các điểm đến duy nhất ở Việt Nam giữ được hệ sinh thái nguyên sơ với hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú. Các loài thực vật cũng rất đa dạng như sú, vẹt, bần, thông….  Hải sản lên tới hai trăm loài. Chưa kể có nhiều loài chim quý hiếm thường xuyên cư ngụ, kiếm ăn tại nơi này.

Cồn Vành là điểm đến thú vị cho những ai yêu cảnh sắc hoang sơ, chưa bị nhuốm màu của những dịch vụ ồn ào xô bồ xâm lấn. Những hàng phi lao dạt mình theo gió bên những cồn cát trắng nằm nghe sóng vỗ rì rào sẽ khiến lòng ta dịu lại và bao muộn phiền, mỏi mệt như chợt tan biến. Rồi niềm vui sẽ đến bất ngờ khi ta được xem người dân đánh bắt ngao, được ngắm nhìn những chú cá tươi rói nằm phơi mình lấp lánh trên những con thuyền vừa cập bến. 

Bạn cũng có thể ghé thăm Trạm Hải đăng Ba Lạt để ngắm cửa sông ba nhánh, là nơi giao hòa giữa sông và biển, để thấy sự kỳ diệu bao la và hoà quyện của thiên nhiên, vạn vật. Ăn món ăn của biển, chèo thuyền hay bơi cùng những con sóng tinh nghịch, hoặc ngồi bình yên bên người thân, bạn bè ngắm hoàng hôn buông xuống trong chiều tĩnh lặng… là những điều rất đáng để bạn dành thời gian trải nghiệm.

– Biển Cồn Đen thuộc xã Thái Đô, huyện Thái Thuỵ, tỉnh Thái Bình, nằm cách đất liền 3 km, cách trung tâm thành phố Thái Bình khoảng 40km và cách thị trấn Diêm Điền khoảng 15km. Cổn Đen có đường bờ biển dài khoảng 3km, chiều rộng chỗ lớn nhất khoảng 700m, chỗ hẹp nhất 450m; được hình thành do kiến tạo bồi đắp phù sa và bùn cát của sông Trà Lý.  Nơi đây đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2004. 

Bãi biển Cồn Đen có địa hình bằng phẳng, sóng dịu, bãi cát lại mịn, phù hợp để vui chơi, tắm biển hoặc dạo mát. Thời điểm thích hợp để bạn đến thăm biển Cồn Đen là từ tháng 4, tháng 5 đến tháng 8, tháng 9 để có thể tận hưởng trọn vẹn làn nước mát lành nơi cồn biển hiền hòa này.  

Tới với Cồn Đen, ta có thể đi dạo trên những cồn cát thoai thoải mịn màng, ngồi dưới bóng mát của những tán thông xanh và thăm thảm thực vật phong phú với hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển rất đa dạng. Bạn sẽ thấy những loài cây như vẹt, bần, sú, hoa muống biển, dừa nước… rất tươi tốt và dễ thương. 

Bạn cũng có thể thăm các đền chùa gần đó và tận hưởng sự bình yên lắng dịu của không gian thưa người sau khi đã tham gia các hoạt động sôi nổi như tắm biển, đi mô tô lướt sóng hay chơi các trò chơi bãi biển vô cùng thú vị. Bên cạnh đó, Cồn Đen còn có cả các dịch vụ giúp du khách trải nghiệm hoạt động của ngư dân như cào ngao, bắt ốc và tham quan các bè nuôi tôm cá vô cùng thú vị.

– Biển Đồng Châu là một bãi biển nổi tiếng thuộc xã Đông Minh, huyện Tiền Hải, cách trung tâm thành phố Thái Bình khoảng 30km. Đây là một bãi biển hoang sơ, yên bình và thơ mộng, được người dân Thái Bình và bà con các vùng lân cận rất yêu thích. 

Ban đầu đây là nơi người dân đánh bắt và khai thác thủy hải sản, theo thời gian, tiềm năng du lịch mới dần được phát huy. Người dân bắt đầu mở một số hàng quán trên bãi biển để du khách ghé thăm có thể ngồi trên những chiếc chòi tre ngắm cảnh rồi ăn hải sản tươi ngon mà ngư dân nơi đây vừa đánh bắt được. Đồng Châu được biết đến với hình ảnh đặc trưng là những chòi nuôi ngao đứng san sát nhau trên mặt biển lặng sóng. Hình ảnh đó đã đi vào rất nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật và làm nên chất thơ rất riêng cho biển Đồng Châu mà ai ghé đến cũng muốn ghi lại khoảnh khắc đáng nhớ này.

Đồng Châu có đường bờ biển dài 5km với những dải cát trắng thoai thoải mịn màng. Nơi đây có mực nước khá thấp ngay cả lúc thủy triều lên. Sóng biển Đồng Châu cũng rất hiền hòa nên khá an toàn để các trẻ nhỏ vui chơi trên biển. Điều đặc biệt là nước biển nơi đây có nhiều phù sa nên màu nước đặc trưng là màu nâu đỏ, được cho là tốt cho sức khỏe như khi tắm bùn.

Khi hoàng hôn xuống hay bình minh lên, là lúc ta được chứng kiến vẻ đẹp vô cùng huyền ảo của biển Đồng Châu bởi sự phản chiếu ánh mặt trời xuống mặt biển lặng. Những chiếc chòi ngao chính là điểm nhấn giúp quang cảnh biển vô cùng thi vị và gợi nhiều cảm xúc. Mùi biển, vị cá tươi, ánh mặt trời quyện vào không gian, làm nên một sắc thái vô cùng đặc biệt cho Đồng Châu mỗi khi mặt trời lặn hay mọc. Bạn cũng đừng quên thưởng thức hải sản nơi này với món gỏi nhệch, sứa muối, nộm sứa, ngao biển… mang hương vị rất riêng của vùng biển Tiền Hải. Bạn hãy đến và cảm nhận, để ghi thêm vào đời mình một trải nghiệm thú vị, đáng nhớ!