Có những chuyện khiến người ta cứ phải nghĩ, nghĩ đi rồi nghĩ lại. Nghĩ đi không tới, nghĩ lại cũng không thông. Có những chuyện xảy ra không thể định liệu trước, rồi phân vân tự hỏi nên rẽ theo đường nào?
Nếu cứ sống quyết liệt được thì tốt. Vì sẽ không phải bối rối, đắn đo để chọn lựa. Được sống say mê đã là một ân huệ mà cuộc đời ban tặng cho con người. Nếu ta không biết tận tận hưởng thì thật hoài phí.
Đôi lúc tự hỏi thế nào là hạnh phúc. Sự lựa chọn nào là đúng đắn. Chúng ta cứ cố công sắp đặt một cuộc sống hoàn hào đầy ảo tưởng trong khi thực tại đáng tận hưởng lại bỏ bê.
Đừng phân vân nữa, hãy quyết liệt, hãy chọn, dù có thế nào!
15.2.2005
M VANG LỜI SCH
Đọc nhẵn thư viện huyện, n thấy rỗi chn, rỗi tay qu. Thư viện huyện nhỏ, mấy thng trời mới bổ sung thm vi mươi cuốn sch chả đủ cho con mọt c hai bm tc ngoe nguẩy ấy gặm.
Vừa hay h đến, bố đn n ln chơi nh b trẻ ở H Nội. C hng xm nh b thấy n chăm chỉ thu sch ở đầu ng về đọc đến qun ăn qun ngủ th thương qu. Ho ra c lm ở thư viện thnh phố. Thế l những ngy cn lại của vụ h, n theo tới cơ quan c để đọc thoả thch mới thi. Cơ man l sch thiếu nhi hợp với tuổi. N như lạc vo thế giới thần tin trong lng phố. Con chuột sa chĩnh gạo cũng chỉ thoả thu đến như n l cng.
Một buổi trưa, ve rt như cơm si ngoi khung cửa lm chn cả cơn buồn ngủ. N mơ mng gục xuống trang cổ tch đọc dở.
Ơ hay, sao nng Bạch Tuyết lại an ủi c Tấm thế kia nhỉ. Hai c quen nhau từ bao giờ ấy. Hai chng hong tử của hai c cũng kết bạn với nhau nữa ka. Vui qu, thế l những điều thiện đ thực sự gieo phc lnh. Thế giới cổ tch giao ho với thế giới thực. N l khch qu trong khu vườn ấy. Những m thanh hn hoan xạc xo của l xoan đo gọi gi, của hoa xun h nụ, của chim vng anh lu lo, của những trang sch đang lật mở rộn rng cho đn gt hồng của n dạo lướt. Chn trời lấp lnh cầu vồng chờ đợi.
ng Bụt đến bn hiền từ hỏi:
– Mai ny chu thch lm nghề g?
N đp khng hề ngần ngừ:
– Chu muốn lm c thủ thư ạ. Chu thch được tha hồ đọc sch.
Ma h rồi cũng tri qua. N mang theo giấc mơ về tiếp tục con đường học tập. Đến năm lớp cuối phổ thng th ước nguyện duy nhất n đăng k trong hồ sơ thi đại học l: Khoa Thư viện. Bố mẹ hon ton ủng hộ con gi yu. Bố mẹ qu hiểu niềm say m đến tn thờ những trang sch của con b.
Mỗi ngy n một thm ngạc nhin về nghề đ chọn. Th ra để lm c thủ thư khng chỉ cần sức khoẻ, ăn no vc nặng v biết chữ để chọn đng sch phục vụ độc giả đu nh. Cn cần lắng nghe được m vang tri tim của từng cuốn sch để biết tc giả muốn chuyển lời g tới độc giả thn yu. M để lm được như vậy, n cần biết nhuần nhuyễn rất nhiều kiến thức chuyn ngnh v tri thức văn ho x hội. Miệt mi qua mấy năm đn sch, tnh yu nghề dần ngấm vo mu n. Cầm mỗi cuốn sch trn tay, n thấm sức nặng khng chỉ của giấy, của mực in, m của cả những chn trời tri thức bao la đang cất lời nhờ cậy c thủ thư chuyển tới bạn đọc.
Đi thực tập. Hồi hộp qu đi. N được thử lm thủ thư thực sự. Những nt bt đầu tin ghi sổ bạn đọc r l nắn nt. Khng chỉ sợ nhầm lẫn, mất mt, n đang xc động bước những bước đầu tin ln dặm di đường nghề. Tnh nghề do ln những đợt sng cuộn tro trong tim n. Mỗi trang ba sch, mỗi gương mặt độc giả những ngy đầu tin ny in dấu khng mờ trong nhật k cuộc đời.
Tập lm bảo quản kho sch. Sao m n ght qu chừng mỗi con bọ đui chẽ gặm nhấm mỏi mn những trang sch qu bu. N xt xa nng niu, sắp lại, bồi phủ từng trang đứt chỉ, rch gc. Cứ như đang lm bc sĩ mẹ hiền chữa bệnh cho những đứa con tinh thần vậy. Đi bn tay dồn hết kho lo để sch sạch, sch lnh trở lại với cuộc đời chan chứa nắng ngoi kia. Ở đấy, những m thanh hồn sch sẽ nng cnh ước mơ của bao người đang cần chng.
Bc phụ trch thư viện nhận ra niềm m say tnh nghề, tnh sch trong mỗi cử chỉ trn trọng, thn thương của n.
Ngy cuối đợt thực tập, n rưng rưng giấu nơi bờ mi giọt g ấm nng. Gần hai thng qua, n đ gắn b với những cuốn sch chuyn ngnh khoa học tưởng chừng kh khan nhưng độc giả tm đến chng lại l những nh nghin cứu, những sinh vin rất hồn hậu v cầu thị, gần gũi. Họ lắng nghe tiếng gửi gắm của người đi trước để tiếp bước tấu ln những chương nhạc đời rộn r m say.
i, m vang lời sch. N biết n đ khng nhầm khi chọn nghề ny.
Ơ, sao bc phụ trch lại hỏi giống ng Bụt ngy xưa thế nhỉ:
– Chu c muốn về đy lm sau khi ra trường khng?
– C ạ. Chu muốn, chu muốn lắm…
N ru cả lưỡi v niềm vui bất ngờ. Giấc mơ đ chn, tiếng ve lại si r ro, hay l tiếng lng n v m vang tim sch đang ho giao…
ThíchThích
. V để trụ vững ở điểm chốt ấy, n biết, chẳng thể tự thoả mn, thư viện của n sẽ cn vươn cao, vươn xa, n phải tự chắp cnh, tự trau dồi để bay theo kịp.
ThíchThích
Đa thế chứ đ chnh l kỹ năng m người lm thủ thư rất nn luyện cho bằng được. N khng chỉ biết cc ng ngch phn loại ti liệu theo nội dung trong kho mnh, dần d cn thuộc cả cc dng thng tin lin quan ở cc thư viện bạn, thậm ch l thnh b mối cho bạn đọc tm đến nhau m … mượn ti liệu c nhn. Đến lc ny, nghề thư viện đu c “hiền như đất” chỉ loanh quanh trong kho với những thao tc cổ điển. C thủ thư linh hoạt v đầu c sng lng ra mấy phần. Yu cả sch lẫn nghề. Yu cả nghề lẫn bạn đọc.
Cứ ngỡ ngồi ru r một chỗ th giao tiếp hạn hẹp, nhạt nhẽo. Ho ra nhầm to nh. N c thm bao mối quan hệ nảy sinh từ nghề nghiệp m lại thnh bạn tri m. Tuy khng “lấy chồng bạn đọc” như nhiều tc phẩm văn chương từng kể lng mạn tới say lng nhưng với nụ cười chn tnh hng ngy trao tới bạn đọc, ho ra họ chẳng v tm. Đến v cần sch, cần tin, đi rồi họ mang theo chn tnh khng qun đ được thủ thư trao v những sẻ chia ấm p mỗi ngy lại dy ln. Mọi người trong cơ quan đa yu: ai nghỉ th mấy ngy mới biết chứ thủ thư nghỉ l lộ ngay, bị hỏi liền. Vượt ra khỏi giới hạn cơ quan, đồng nghiệp xa gần về đọc, rồi sinh vin cc trường tới. Khng gian mạng giao tiếp x hội đến lc cứ như l vốn liếng tnh người nương tựa vo nhau m tm điểm l c thủ thư ấy.
Giờ ai hỏi c việc hay hơn ny, tiền kiếm hơn ny, nhn hạ hơn ny, c đổi nghề khng? Sao khng hỏi từ ngy mới đặt chn vo thư viện? Giờ th n như vn đng thuyền rồi cn đu. Trt yu, trt say, trt vui buồn như từ bao kiếp mất rồi. Bệnh nghề nghiệp cửa quyền n đ may mắn khng mắc phải như định kiến x hội. Sch vở thn quen đem lại cho n nt thẳm su ngy mỗi ngy mặn mi hơn – vẻ đẹp m n hơi ngượng khi ai đ ni: gần đn th rạng. B bạn qua lại thư viện cho n hơi ấm tnh người, tnh đời chn thnh. Bệnh đặc biệt n nhiễm phải m sau ny n ngầm th vị mi l tnh ngăn nắp khng chỉ trong thu xếp kho tng m ly cả vo cch tư duy của n nữa. Cc thng tin đời sống đến với n đều được sắp xếp theo cch no đ trật tự trong suy nghĩ như thể những phch. V lạ chưa, mỗi khi cần đến thng tin g cho đời, khả năng lin tưởng của n thật nhạy để đưa tới kết quả bất ngờ. Mẹ ni: cha mẹ sinh con, nghề sinh tnh. Vng mẹ ơi, con chả bỏ nghề nổi đu.
Ngoi nhn đường nghề từ bước đầu tin chập chững, g đ như tro dng trong lng, khng qua sng m c sng. Cảm gic ngợp gi ngy đầu đ xa đi, nhường chỗ cho g như bản lĩnh nghề, như sự tự tin đến thanh thản v thức r rệt về vị tr của mnh trong dng sng tri thức. Ngồi xoay lưng vo kho, hướng nh mắt chờ đợi để sẻ chia tới bạn đọc những vốn chu ngọc tinh tu của nhn gian trong từng trang sch, thấy như mnh được chọn lm cầu nối qu khứ, hiện tại với tương lai. Dng tri thức, dng văn ho dạt do chảy mi về chn trời mơ ước. V để trụ vững ở điểm chốt ấy, n biết, chẳng thể tự thoả mn, thư viện của n sẽ cn vươn cao, vươn xa, n phải tự chắp cn
ThíchThích
VUI NGHỀ
B t, biết chữ l biết đọc truyện. Suốt thiếu thời n mơ lm c thủ thư để xả lng đọc truyện m khng phải… học bi. Rồi dng đời đưa đẩy m khơi, tưởng ước mơ ấy thnh xa xỉ. Ai d sau khi tốt nghiệp sư phạm ngoại ngữ, kh len chn vo ngnh gio dục, n thnh c thủ thư thật. Cầu được ước thấy, mỗi tội thư viện n tiếp quản chả c cuốn truyện no hết trơn, ton sch nghin cứu. Cuốn to cuốn nhỏ, cuốn dy cuốn mỏng. Cả gần chục ngn đầu ti liệu cổ kim vo tay n quản.
Thư viện chuyn ngnh trong viện nghin cứu, t nhn vin, mỗi người kim cả mấy khu. Thủ thư kim giữa kho sch, kho tạp ch, kho bo. Ngy ngy leo tro gi trn gi dưới phục vụ bạn đọc trong viện, ngoi viện. Hoa mắt, lạ nước lạ ci, tri nghề. May c cht tnh yu mỏng manh với nghề từ ấu thơ gip n lần m trn đường nghiệp mới. Dần d cũng nắm được những thao tc nghề nghiệp cơ bản, ra l khng kh lắm, phởn phơ cht t. Trưởng phng yu dấu của n nhắc ngay: Em ơi, để yu nghề, rồi say nghề đường di lắm đấy.
Dần d mới ngộ ra nghề mnh khng mt mẻ nhẹ nhng, mưa khng đến mặt, nắng khng đến đầu như thin hạ bao la vẫn tưởng. Biết bao thứ phải vo kho sch, phải ngy ngy phục vụ cho kịp bạn đọc mới hiểu. Lm du trăm họ, mỉm cười khi khch trch c thủ thư mặt non choẹt: Thủ thư g m chả biết sch ở đu, chả biết trả lời cho đng yu cầu của… ti. Rồi mỗi sng ra, mở cửa phng lm việc chật chội thng với kho, mi bụi, mi thuốc bảo quản… nồng ln, hơi thở nghẹn nghẹn. Biết mấy lo u, biết mấy trăn trở để lm cho trn trch nhiệm. Đồng nghiệp trong phng, trong viện vui dần, mến dần nhn vin thư viện mới. Mừng, thấy yn tm dần với vị tr cng việc tưởng ngẫu nhin m phải chịu đựng.
Sau kha kh năm ngoảnh lại, thấy như trong mu ngấm nghề nặng qu. Ho ra để lm thủ thư trong thư viện chuyn ngnh khng chỉ lao động thủ cng lấy sch, rt sch, viết sổ ci sổ con m xong nh. Mỗi lc cơ sở vật chất thư viện một hiện đại ln, nhất l từ khi my tnh c nhn xuất hiện, rồi chương trnh cơ sở dữ liệu thư viện được xy dựng. Tin học ho khiến hoạt động của cả phng thay đổi đến bất ngờ. Khỏi phải ni, thủ thư đương nhin phải học cho bằng thật si tin học phổ thng v phần mềm chuyn dụng rồi. Lại mỗi ngy beet mấy mươi lượt hướng dẫn, hỗ trợ độc giả tra cứu. V nữa, n tự thy phải gắng học thm chuyn ngnh nghin cứu của viện để phục vụ cho kịp yu cầu. Nỗ lực nng cao tay nghề cả về thư viện, tin học, ngoại ngữ v chuyn mn của viện đ biến n thnh một thủ thư “cứng”. Từ bao giờ, n khng chỉ thuộc lu hết cc đầu sch m cn pht hiện ra nghề mới, ci nghề nghin cứu cũng lại tự nhin như hơi thở chiếm chỗ trong tim n lun. Bạn b v đồng nghiệp đầu: hai tay hai sng nhỉ. Tủm tỉm cười v yu nghề qu đỗi, yu nghề thư viện v ci kho ngy no trng qu chừng chong ngợp lại gip cho n cơ hội để dễ dng nhập tm một lc hai nghề. Kiến thức chuyn ngnh nghin cứu gip n xc định yu cầu của bạn đọc trng phăm phắp. Kiến thức về ti liệu, tư liệu quản trong tay lại cho n ci nhn tỏng quan về cc định hướng nghin cứu rất qu, khng phải nh nghin cứu no cũng c được. v n, kẻ 2 trong 1, bon bon trưởng thnh trong nghề nghiệp.
Yu nghề thế, rồi nghề lm n say tt. Mỗi ngy kỹ năng nghề thư viện lại thuần thục thm. Thi bừa bi thời xưa mẹ la lối hoi đ bớt đến 8 phần (ai dm bảo hết sạch chứ). Lm thư viện m khng ngăn nắp th ti liệu tung to, rồi sch chỉ sai trật tự xếp gi đ thnh sch “chết” v chả bao giờ tm ra m đưa tới tay người đọc. My tnh v chương trnh dữ liệu dần đưa n tới mnh mang chn trời thế giới phẳng, học hỏi kinh nghiệm từ cc thư viện nổi tiếng m trước kia chả bao giờ n dm mơ được biết. Rồi n nhiễm một thứ “bệnh nghề nghiệp” m tới lc ny n cương quyết khng chịu rời xa: bệnh “chỉ trỏ”.
(cn tiếp)
ThíchThích